جانورى معروف است که در آتش نسوزد بعضى گفته‌اند که در آن مکتون مى‌شود و چون بيرون آيد بميرد و بعضى آن را به ترکيب موش دانسته‌اند و بعضى طاير پنداشته‌اند و آن را سمندر نيز گويند... در تحفه گفته که جانورى ات شبيه به مار و دست و پا دارد اما دست‌هاى کوتاه و بطى‌‌الحرکه است و ابلق از زردى و سايهى و دنبال او کوتاه و تجربه کرده‌اند که پوست آن در آتش نسوزد و آتش در خود آن تأثير نمى‌کند و اگر او را در تنور افروخته اندازند آتش تنور را افسرده کند و يک مثقال آن از سموم قتاله است. به غايت گرم و خشک و مقرح جلد او متعفن و يا زهر آن تخم سنگ پشت و آن را بترکى (ايلان اغوويرن) گويند و نام يونانى آن سالامندر (Salamandre) است و اينکه در پارسى مشهور شده مخفف آن اسم است (فرهنگ انجمن‌آرا).