پايه موسيقى ملى از زمان ساسانيان ريخته شد و اختراع دستگاه‌هاى موسيقى ايرانى را هم به باربد هنرمند معروف ايران در زمان ساسانيان نسبت مى‌دهند و همکار هنرمند او نکيسا هم تکميل کننده آن بود. مهم‌ترين سرگرمى‌هاى زمان ساسانيان نواختن نى بود. نکيسا، باربد، بامشاد، راستين، آهنگ‌هائى ساختند (قشقائي، محمدرضا افتخارزاده، ص ۲۹۵)که حوادث تاريخى را بيان مى‌کند مصل آهنگ کين سايوش يا کين ايرج بعضى آهنگ‌ها هم در وصف نوروز است و طبيعت آلات موسيقى در آن رزمان بربط، چنگ، نى و شيپور بوده است. بعد از اسلام در مراحل اولهى تلاوت قرآن و اذان به‌صورت مطبوع و خوش‌صورت بوده است. اولين مؤذن اسلام بلال حبشى در مراسم سوگوارى خوش‌نوائى مى‌کرد و در راهپيمائى‌ها و همراهى با کاروان شتر و اسب، آوازهائى ساختند مانند آهنگ، چهل نعلش که آواز سواران بود.
گويا موبدان هخامنشى هم براى نذر و قربانى به خداوند سرود مذهبى مى‌خواندند و کورش کبير هم هنگام رزم به همراه سپاهيان سرود مى‌خواند و حرکت مى‌کرد. موسيقى قبل از اسلام موسيقى عملى بود و نظمى بين اصوات نبود ولى در دورهٔ اسلامى نهضتى در آهنگ‌ها به‌وجود آمد. دستگاه‌هاى موسيقى امروزى ايران شامل شو، ماهور، همايون سه گاه، چهارگاه، نوا، راست پنج‌گاه که در اين ميان دستگاه شور آوازى است با ذوق مشرقى‌ها و مورد پسند عموم، زيرا اين نغمه‌ها بيشتر مربوط به طايف و ايلات است که نغمه‌هاى آن عبارت هستند از: ابوعطا، بيات ترک، افشار، دشتي، گرايلي، از نغمات آذربايجانى بعضى در دستگاه شور نواخته مى‌شود و از مهم‌ترين نغمات افشار مى‌توان جامه‌دران و شاه ختائي را نام بورد که هر دو در ايل قشقائى خوانده مى‌شوند و از گوشه‌هاى بيات ترک (فيلي) است که گاه يبا اعار بابا طاهر نيز خوانده مى‌شود. آواز ظريف چوپانس که از گوشه‌هاى دشتى است غم‌انگيز و بى‌آلايش و زندگى صحرانشينان را وصف مى‌کند.
ديگر از گوشه‌هاى شور که در ايلات ديده مى‌شود قراچه و کرايلي است بنابراين مبناى موسيقى ايرانى در ايلات و به‌خصوص قشقائى‌ها دستگاه شور بوده و در اين مايه گوشه‌هاى زياد خوانده و نواخته مى‌شود موسيقى که در ايل قشقائى مورد توجه است، ساز کرونا است که توسط نوازندگان چيره‌دست ايلى نواخته مى‌شود و کمانچه و ويلن نيز توسط گروه عاشقان آهنگ‌هائى را براى مردم قشقائى زنده مى‌دارند. آنها همه ساله در ايام نوروز با اجراء آهنگ‌هاى شاد و قهرمانى و حماسى خاطرات گذشته ايل را تکرار مى‌کنند. گروهى ديگر از هنرمندان ايل ساربان‌ها هستند که با صداى زيباى خود و نواختن ني، آهنگ‌هاى اصلى را اجراء مى‌نمايند. آهنگ‌هاى مورد علاقه قشقائى‌ها گرايلي، باش گرايلي، معصوم، خسرو، صمصام، جنگ‌نامه، هلي، واسونک، آهنگ برج‌کوبي، کرم، لاى‌لاي، گِدَن دارغا که خوانندگان هنرمند به همراه نى يا کرنا يا سرنا اجراء مى‌نمايند.
مردم ايل آواز و موسيقى را دوست دارند و آنها که صداى خوبى داشته باشند در مجالس هنرنمائى مى‌کنند. تعداد زيادى از خوانين قشقائى در هنر موسيقى به‌خصوص نواختن سه‌تار و ويلن معروف بوده‌اند. البته آهنگ‌هائى که توسط اين گروه نواخته مى‌شده بدون نت بوده و فقط با تمرين موفق به يادگيرى مى‌شده در چند سال گذشته دو نفر از جوانان عاشق و علاقه‌مند به حفظ ميراث فرهنگى ايل قشقائى به نام‌هاى فرود و فرهاد گرگين‌پور ضمن مطالعه و تحقيق در ريشه موسيقى ايلى و تمرين و کار پرزحمت، به مدت بيست سال موفق شدند آهنگ‌هاى اصيل ايل قشقائى را با حفظ تمام خصوصيات سنتي، جمع‌آورى نموده و به‌صورت نت درآورند. اگر گرد‌آورى و زحمات اين عزيزان نبود شايد همه يا تعدادى از آهنگ‌هاى ايل قشقائى به تحليل رفته يا فراموش مى‌شد. اين جوان غيرتمند بيشتر اوقات خود را در چادرهاى ساربان‌ها، عاشق‌ها، چنگى‌ها گذارنده و تحقيقات خود را تکميل مى‌کردند.