برج و باروى قديمى يزد
همچنين در اين زمينه مىتون از چهار دروازه به نامهاى دروازهٔ قطريان (دروازه شاهي)، دروازهٔ کوشکنو، دروازه مهريجرد (مهريز) و دروازه کيا (حظيره) در يزد ياد کرد.
با جارى شدن سيل عظيمى در سال ۶۷۳ هـ.ق قسمتهاى بسيارى از شهر از جمله حصار آن خراب شد. هنگامى که اتابک يوسفشاه بن طغيان (طغىشاه) به سلطنت يزد رسيد (سالهاى ۷۱۴-۶۵۸ هـ.ق)، به مرمت حصار ويران شده پرداخت و آن را بازسازى کرد. مبارزالدين در سال ۷۴۷ هـ.ق تعدادى از محلات خارج از شهر را جزء محدودهٔ شهر کرد و از دروازه قطريان (دروازه شاهي) تا دروازه مادر امير باروى نو کشيد و خندق حفر کرد. حصار جديد داراى هفت دروازه شد: مهريجرد، قطريان، ايلچىخانه، کوشکنو، مادر امير، سعادت و نو. او همچنين برجهاى متعدد ديگرى ايجاد کرد و طبق مندرجات کتاب تاريخ يزد، در دوران حکومت او، مساحت شهر به بيش از دو برابر تصرفات محمدبنمظفر افزايش يافت.
امروزه از حصار يزد و برجهاى گسيخته و متصل به آن که در عهد جامع جعفري تعداد نود برج بود و هر برج، بيست مستحفظ داشت، قسمتهايى به شرح ذيل باقىمانده است:
۱. قسمتى از ديوار و برجهاى محلهٔ لب خندق.
۲. قسمتى از برجها و حصار مقابل مقبره سيد گل سرخ.
۳. قسمتى از ديوار و برج دروازه مهريز، در ابتداى بازارهاى خان، افشار و صدري.
۴. ديوار و برجهاى دروازه شاهي.
۵. ديوار و برجهاى شازده فاضل.
۶. قسمتى از ديوار حصار و برج نزديک باغ گندم.
۷. ديوار برجهاى حدود فهادان و مالمير.
۸. ديوار و برجهاى واقع در خيابان فرمانداري.
برج ارجنان
اين برج در روستاى ارجنان، در بيست کيلومترى جنوب غربى شهرستان اردکان واقع و از برجهاى دورهٔ قاجارى است. ارتفاع اين برج هشت متر و ساختمان آن از ارتفاع سه مترى شروع شده و داراى سه اتاقک است. اين برج در سمت شمال جاد و روبهروى رباط ارجنان قرار دارد. در گذشته که اين روستا در کنار جاده يزد-نائين قرار داشت، اين برج از رونق بسيار برخوردار بود و کاروانسراى مجاور آن محل استراحت رهگذران بود. ولى اکنون به علت دور افتادن روستا از جادهٔ اصلي، کل روستا و محدثات آن بصورت متروکه درآمده است.
برج پاگنده
اين برج از مجموعهٔ آبادىهاى روستاى ميرزا حکيم -از کلانتران شهر يزد، معزول شده به سال ۱۰۴۶ هـ.ق- شهرستان اردکان است.
برج پاگنده با قطر تقريبى نه متر و نماى سادهٔ آجرى و کنگرههايى بر لبهٔ بام، در دو طبقه ساخته شده است. در طبقهٔ اول، صفهاى با پوشش طاق و تويزه بنا شده است. هرچند پوستهٔ بيرونى برج تماماً از آجر است، ليکن در قسمتهاى داخلى از خشت و اندود کاهگل استفاده شده است.
برج خواجه نعمت
برج خواجه نعمت يا ديوار خواجه نصير مجاور بقاياى حصار قديمى روستاى عقدا از توابع شهرستان اردکان قرار دارد.
اين برج ساختمانى سه طبقه از مصالح خشت و گل با بکارگيرى آجر فرش در بام، شرفى بام، پوشش چليپايى سقف غرفههاى داخلى و کف است. هر سه طبقهٔ بنا در فاصلههاى يک متري، داراى روزنههاى ديدهبانى و تيرکش است. ورودى اصلى بنا در ضلع شرقى و در ارتفاع چهار مترى زمين قرار دارد.
داخل برج، حياطى مربع شکل و غرفههايى در اطراف آن دارد و پوشش سقف بصورت طاق و تويزه و بعضاً از اندود کاهگل پوشيده شده و با گچ سفيدکارى شده است. در کف طبقات در قسمت مشرف به حياط، در بعضى از قسمتها اثراتى از شبکهٔ آجرى به جاى مانده است.