خانه اتحاديه
خانه امينالسلطان معروف به خانه اتحاديه مانند ديگر خانه-باغهاى دوره قاجاريه داراى اندرونى و بيرونى و از دو جهت داراى درهاى ورودى و خروجى است. اين خانه بين دو خيابان فردوسى و لالهزار قرار گرفته و از هر دو خيابان مىتوان به آن وارد يا خارج شد.
بخش اصلى اين خانه از دوره ناصرى است که طى زمان بناهايى به آن اضافه يا از آن کم شد. يکى از بناهاى چندگانه که در شمال غربى مجموعه قرار دارد مربوط به دوره قاجاريه است ولى بقيه در دورههاى بعد ساخته شدهاند. اين بنا مانند ديگر بناهاى قاجار داراى سبک و کالبد خاص است. سردر بسيار زيباى اين خانه در کوچه معروف به اتحاديه در خيابان لالهزار قرار دارد. قسمت ورودى با آجر تزيين شده است.
قرنيز زيبايى در بخش فوقانى سردر و ستون توکار نيم گرد در دو طرف ورودى ديده مىشود. دورتادور قوس بالاى در ورودى با نقش آجرکارى حصيرى جفتجفت، قاب مربوط به اسماء جلاله و قوس مغولى برگشته در محل چراغدان با نقوش اسليمى که دو اژدها را نشان مىدهد، تزيين شده است.
بناى کوچک و زيبايى در ضلع شرقى مجموعه قرار دارد و حوضخانه مجموعه باارزش است. در اين بنا تزييناتى چون گچبرى متنوع، مقرنس با گچ، ستونها و نيمستونهاى شياردار، پايهستونهاى شبيه گلدان، سرستونهاى زيبا با نقوش گل و بوته، پنجرههايى به سبک دوره قاجاريه، آجرکارى و نماسازى با آجر با طرحهاى مختلف بيش از همه خودنمايى مىکند.
خانه اميربهادر
اين خانه از مجموعه خانههاى باارزش دوره قاجاريه در اصل متعلق به شادروان حسين پاشاخان معروف به اميربهادر وزير جنگ دربار و وزير جنگ مظفرالدينشاه قاجار بوده است. مساحت اين بنا در حدود ۳۰۰۰ متر مربع است. در کتيبه دهليز بنا چنين نوشتهاند: عمل ميرزا آقا گچکار ولد حسين ۱۳۱۸. اين بنا در اصل حسينيه اميربهادر بود که بعدها تحت تملک شرکت پخش سيگار ايران درآمد و در نهايت توسط انجمن آثار ملى خريدارى و تعميراتى در آن صورت گرفت. خانه اميربهادر داراى تالار بزرگ آينهکارى شده، زيرزمين آينهکارى شده، تالار بزرگ بالا، حوضخانه با تزيينات کاشىکارى و اتاقهاى متعدد براى برگزارى جلسات و سخنرانىها و قرائتخانه عمومى و همچنين اتاقهاى ديگر با کارکردهاى مختلف است.
اين خانه در حال حاضر در تملک انجمن آثار و مفاخر فرهنگي است.
خانه امام جمعه
در محدوده بافت قديم تهران، در خيابان ناصرخسرو خانه معروف امام جمعه واقع است. همان گونه که از نام بنا برمىآيد، اين خانه متعلق به يکى از امام جمعههاى تهران در دوره قاجار است و احتمالاً ساخت آن را مىتوان به اواسط دوران سلطنت ناصرالدينشاه يعنى سالهاى ۱۲۸۰ تا ۱۳۰۰ هـ.ق نسبت داد.
خانه امينالسلطان
خانه امينالسلطان مانند ديگر خانه-باغهاى دوره قاجاريه داراى اندرونى و بيرونى و از دو جهت داراى درهاى ورودى و خروجى است.
اين بنا بين خيابانهاى لالهزار و فردوسى تهران قرار دارد و از هر دو خيابان مىتوان به آن راه يافت. بيشتر ساختمان بنا در دوره ناصرى انجام شده و در گذر زمان بناهايى به آن اضافه يا حذف شده است. تنها يکى از بناهاى چندگانه که در شمال غربى مجموعه قرار دارد مربوط به دوره قاجار است و بقيه در دورههاى بعد ساخته شدهاند. اين بنا مانند ديگر بناهاى دوره قاجار داراى سبک خاص و تلفيقى از معمارى ايران و اروپا است.
در قسمت ورودى بخشهاى تزيين شده با آجر، بسيار زيبا و نمودار سبک دوره قاجار است. اين در ورودى در طى زمان تغيير يافته است. سردر داراى آجر تراشدار، قرنيز زيبا، ستون توکار نيم گرد و پيشگرد، آجرچينى به صورت حصيرى جفت جفت و قوس هندى فوقانى است. داخل بنا از تزيينات مقرنسکاري، کاسهسازي، آويز گچي، نقوش اسليمى گل و بوته و ... بهره بسيار دارد.
خانه شقاقى
اين بنا در شمالىترين بخش منطقه دوازده تهران، در جبهه شمالى خيابان کوشک حدفاصل فردوسى و لالهزار قرار دارد. اين خانه را اغلب به عنوان خانه کوشک مىشناسد. خانه شقاقى ابتدا به عنوان منزل مسکونى خانواده شقاقى مورد استفاده بود و بعدها به صورت يکى از مراکز آموزشى سازمان ميراث فرهنگى کشور درآمد.
اين بنا شامل زير زمين، همکف، طبقه اول و کلاه فرهنگى است که به صورت مورب در ميان زمينى به ابعاد تقريبى ۳۳٭۴۹ متر ايجاد شده است.