موقعيت و وسعت
استان تهران با وسعتى حدود ۱۸،۸۱۴ کيلومتر مربع بين ۳۴ تا ۵/۳۶ درجه عرض شمالى و ۵۰ تا ۵۳ درجه طول شرقى واقع شده است. اين استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از جنوب غرب به استان مرکزي، از غرب به قزوين و از شرق به استان سمنان محدود است.
ناهموارى‌ها
استان تهران در جنوب شرقى مرکز رشته‌کوه‌هاى البرز که در شمال ايران از آذربايجان تا خراسان با جهت غربي-شرقى کشيده شده، قرار دارد. رشته‌کوه‌هاى البرز به سه ديواره تقسيم مى‌شود:
ديواره شمالى
ارتفاعات محدودى از اين ديواره در استان تهران و بقيهٔ آن در استان مازندران قرار دارد.
ديواره ميانى
حد شمالى استان را تشکيل مى‌دهد و مرتفع‌ترين قسمت رشته‌کوه‌هاى البرز مرکزى است. کوه دماوند و قله آن به ارتفاع ۵۶۷۱ متر در اين قسمت قرار دارد. قله دماوند نهمين قله مرتفع دنيا به شمار مى‌رود. اين ديواره عظيم کوهستانى به صورت کوه‌هاى کندوان و پس از آن کوه‌هاى طالقان در شمال غربى استان، تا محل اتصال رود الموت به طالقان‌رود، ادامه مى‌يابد. در شمال شرقى نيز اين ديواره با نام رشته ارتفاعات فيروزکوه و سوادکوه تا دره رود فيروزکوه (شعبه اصلى حبلهرود) که از جنوب دامنه‌هاى شرقى آن مى‌گذرد، امتداد مى‌يابد. در شرق دره فيروزکوه که پس از دريافت شعباتى حبلهرود ناميده مى‌شود، ارتفاعات شهميرزاد شروع مى‌شود.
ديواره جنوبى
سومين بخش از ارتفاعات مرکزى است که رودخانه‌هاى جاجرود و کرج آن را بريده و به سه قسمت جدا از هم تقسيم نموده است. اين سه قسمت عبارتند از:
- کوه‌هاى لواسانات که بين دره‌هاى رود دماوند و جاجرود قرار دارند و در شمال به دره رود لار محدودند. دنباله اين کوه‌ها درشرق جاده آب‌على به نام قره‌داغ و دماوند تا دره حله‌رود امتداد يافته‌اند.
- کوه‌هاى شميرانات که بين سرچشمه‌هاى جاجرود و کرج قرار دارند و بلندترين نقطه آنها قله توچال با ارتفاع ۳۹۴۳ متر است.
- کوه‌هاى کهار که از غرب دره رودخانه کرج شروع شده و در جنوب طالقان‌رود به موازات آن ادامه دارند.
علاوه بر اين سه ديواره کوهستاني، در جنوب و شرق دشت تهران کوه‌هايى با ارتفاع کم‌تر وجود دارند که مهم‌ترين آنها کوه‌هاى حسن‌آباد و نمک در جنوب و بى‌بى‌شهربانو و القادر در جنوب شرقى و ارتفاعات قصرفيروزه در شرق است.