تنوع اقليم، آب و هواى گوناگون، حاصلخيزى اراضى و آفتاب فراوان، استان سيستان و بلوچستان را در منتهى‌اليه جنوب شرقى کشور از شگفتى‌هاى ويژه‌اى برخوردار کرده‌ است. سيستان و بلوچستان سرزمين نخل‌هاست، پهن‌دشتِ آفتاب عشق است. اگرچه سوزان اما اميدبخش و زندگى‌ساز.


کوه خواجه برآمده از دل بزرگ‌ترين درياچه فصلى آب شيرين جهان تنها بلندى سيستان با قداستى چندين هزار ساله و معابد تاريخى پيش از اسلام و بعد از اسلام، نگينى ديدنى در گستره سيستان است.


زلال آب رود هامون پوشيده از روئيدنى‌هاى مردابي، سرسبز و شاداب در آن زمان که رود هيرمند خودشان باشد سفره‌اى است پربرکت براى صيادان توتن‌سوار و گنجى است بى‌‌پايان براى هنرمندان حصيرباف و مرغان مهاجر آبزي. اگر به سمت جنوب استان رو کنيم تفتان سرفراز را خواهيم ديد که شهر خاش را در آغوش گرفته، کوه تفتان تنها آتشفشان نيمه فعال ايران با فوران دود و گوگرد است. کوه تفتان با ۳۹۴۱ متر از سطح دريا سبب تلطيف هواى اطراف گشته به همراه پوشش گياهي، چشمه‌هاى آب معدنى سرد و گرم، دامنه‌هاى زيبا و درياچه‌اى بر فراز کوه هر ساله بسيارى از کوهنوردان و گردشگران را از دور و نزديک به خود جلب مى‌کند.



اکثر گردشگران اين منطقه درخت سرو روستاى سنگان را در خاش هرگز از ياد نمى‌برند. اين درخت تنومند قريب به هزار سال شاهد طلوع و غروب زيباى تفتان بوده است و گفتنى‌هاى بسيار دارد.


بيشتر که به جنوب برويم نخلستان‌ ايرانشهر و رودخانه سرباز چشم‌نوازى مى‌کند. رودخانه سرباز، مأمن گاندويا (تمساح پوزه کوتاه) منحصر به فرد جهان، شاهرگ بلوچستان است. در طى مسير به سمت جنوب کيلومترها آب و آبادانى حاصل رودخانه سرباز است که مناظر بديع از شاليزارها و نخلستان‌ها را توأمان خلق کرده است. درختان ويژه اين منطقه مثل موز، انبه، خربزه درختي، نارگيل و انواع مرکبات در ميان کوه‌هاى سر برافراشته در دو سوى جاده رهگذران را خوش‌آمد مى‌گويند.


و در جنوبى‌ترين نقطه، آنجا که خشکى تمام مى‌شود، اگر غبار راه را در آب‌هاى شور و گرم عمان بشوييم، ديدنى‌هاى گستردهٔ سواحل زيباى درياى عمان و اقيانوس هند (چون سواحل ليپار، سواحل رمين، سواحل تيس، سواحل گواتر و ...) پذيرايمان خواهد بود.


پوشش گياهى جنگل‌هاى حرا، گياهانى که در آب شور دريا مى‌رويند، از ديدنى‌هاى سواحل عمان است، ورزش‌هاى آبى در سواحل ماسه‌اى ساعات خوشى براى علاقه‌مندان ورزش فراهم مى‌سازد و موج‌هاى قدرتمند اقيانوس در سواحل صخره‌اى سبز نمايشى از قدرت و عظمت درياست و آن‌گاه که در غروب آفتاب بر ساحل درياى آبى و سبز عمان بنشينى جلوه‌اى خاص از طبيعت بکر و شگفت‌انگيز اين سامان، شيرينى آرامش را به جان مى‌نشاند.


شهرستان چابهار جنوبى‌ترين شهرستان استان سيستان و بلوچستان است منطقه آزاد چابهار را در برگرفته است. اين محل براى اغلب مسافران مناظرى دلپذير و صاحبان سرمايه جذابيت‌هاى خاص تجارى و سرمايه‌گذارى‌هاى سودآورى را فراهم نموده است.


ساکنان اين شهرستان از قديم‌الايام، علاوه بر کشاورزى و عمل آوردن محصولات خاص حاره‌اي، به دليل شرايط آب و هوايى مطلوب، محصولات ساير مناطق سردسير کشور را نيز با موفقيت چشمگير پرورش داده همچنين به صيد انواع ماهى‌هاى دريايى و ميگو اشتغال دارند.


اين مردم به دليل هم‌جوارى با کشورهاى ديگر از جمله پاکستان، کشورهاى حوزهٔ خليج فارس به تجارت نيز اشتغال دارند، رفت و آمدهاى لنج‌هاى ماهيگيرى و کشتى‌هاى عظيم تجارى مناظرى زيبا و ديدنى را براى مسافران به‌وجود مى‌آورد.


بازار ماهى‌فروشان با گوناگونى رنگ‌ها و اشکال جالب ماهيان اقيانوسى بسيار چشم‌نواز و به خاطر ماندنى است. سواحل چابهار براى علاقه‌مندان ورزش ماهيگيرى جذابيت‌هاى فراوان دارد.


از روييدنى‌هاى جالب منطقهٔ چابهار مى‌توان به درخت انجير معابد و يا مکرزن اشاره نمود که تا چند صد متر مربع فضا را اشغال کرده و داراى تنه‌هاى متعدد است که از طريق فرو رفتن ريشه‌هاى هوايى در زمين ايجاد شده است.


سواحل ماسه‌اى با ماسه‌هاى درخشان و صدف‌هاى ريز و درشت اقيانوسي، حرکت خرچنگ‌هاى ساحلى (و خانه‌هايشان که به شکل تپه‌ است) و مرغان ماهى‌خوار، نيز در جاى خود بسيار ديدنى و از جذابيت‌هاى چابهار است. از ديدنى‌هاى خاص اين منطقه تپه‌هاى گل‌فشان است که مى‌توان گفت کاملاً بى‌نظير است. در اين تپه‌ها (به دليل اکسيداسيون و ترکيب خاک با هوا در رطوبت ۱۰۰%) گل سرد از زمين مى‌جوشد و به پايين تپه روان مى‌شود. از ديدنى‌هاى اين مرز و بوم هرچه گوييم (مثال عاميانهٔ شنيدن کى بود مانند ديدن) خواهد بود. بايد اين مناطق را ديد و لمس کرد تا در خاطره‌ها به يادگار بماند.