مسجد جامع سمنان
مسجد جامع سمنان را مى‌توان در زمرهٔ کهن‌ترين و قديمى‌ترين آثار اسلامى شهر سمنان به‌حساب آورد که با توجه به گمانه‌زنى‌ها و حفارى‌هاى اخير در قرن اول هجرى بر روى خرابه‌هاى آتشکده بنا گرديده ولى در طول زمان تعميرات، تغييراتى در آن به‌وجود آمده است و در حال حاضر در بناى کنونى مسجد آثارى از دورهٔ مغول و تيمورى ديده مى‌شود.
بناى کنونى مسجد شامل ايوان مقصوره، شبستان و صحن است. ايوان آجرى رفيع و بلند آن به ارتفاع بيشتر از بيست و يک متر در قسمت غرب صحن قرار دارد که در زمان سلطنت شاهرخ تيمورى و به‌وسيلهٔ وزير او خواجه شمس‌الدين على باليچهٔ سمنانى و با استفاده از مال خالص وى و گنبد آن به‌وسيلهٔ خواجه ابوسعيد در عهد سلطان سنجر احداث گرديده است.
در قسمت فوقانى ايوان و بر سر بدنهٔ آن کتيبه‌اى از کاشى وجود دارد که از ضلع شمالى ايوان شروع شده و پس از گذشتن از ضلع غربى تا انتهاء جنوبى ادامه مى‌يابد. در پائين اين کتيبه چند لوح سنگى بزرگ ديده مى‌شود مهمترين آنها دو لوحى است مشتمل بر فرمان‌هاى پادشاهان صفويه که براى اطلاع قاطبهٔ اهالى سمنان در ايوان نصب کرده‌اند.
مسجد جامع زاوغان
مسجد جامع زاوغان در شمال محلهٔ زاوغان واقع شده و از بناهاى قرن دوم هجرى و مربوط به دورۀ تسلط علويان در اين سرزمين است. مصالح ساختمانى که در اين مسجد به‌کار رفته آجر، گچ، سنگ و خشت خام مى‌باشد. مسجد شامل ايوانى بلند است که در طرفين آن دو گوشوار دو طبقه ساخته شده که سقف گوشوار زيرين دست چپ ايوان فرو ريخته است. چون قسمت اعظم بنا ويران شده نمى‌توان به خوبى از نقشهٔ داخلى آن اطلاع حاصل کرد.
مسجد جامع سرخه
اين مسجد در قصبهٔ سرخه و در کنار تکيهٔ مسجد جامع قرار دارد و از بناهاى قرن اول هجرى است. مسجد جامع فعلى داراى دو شبستان بزرگ است که حدود دو متر از سطح کوچهٔ مجاور پائين‌تر است. صحن مسجد تقريباً مخروبهٔ وسيع است و در اضلاع آن طاق‌نماهاى قوس‌دار کم‌عمق به چشم مى‌خورد.
منار و مسجد علاء
مسجد جامع علاء در ۹ کيلومترى جنوب شرقى سمنان واقع شده و يکى از مساجد قرن اول هجرى به‌شمار مى‌رود. بر سردر مسجد که در سال ۷۰ هجرى قمرى ساخته شده است کتيبه‌اى از جنس فيروزه وجود داشته که به‌وسيلهٔ يکى از حکام سمنان شبانه کنده و ربوده شده است. مسجد در سال‌هاى اخير ويران گشته و مسجد ديگرى در جنوب آن ساخته شده است.
منار علاء نيز در کنار ويرانه‌هاى مسجد علاء قرار دارد با بيش از ده متر بلندى که در گذشته بيش از اين بوده متأسفانه ويران شده و از تزئينات آجرى منار مى‌توان به سه رديف قطاربندى در وسط و قسمت فوقانى منار که به کمک يک رج آجر که به‌طور سه‌گوش قرار داده شده اشاره کرد.
مسجدشاه
يکى از زيباترين و مهمترين بناهاى تاريخى که شهر سمنان را اعتبار بخشيده مسجدشاه يا سلطانى و يا مسجد فتحعلى‌شاه است که از هر جهت به بناهاى مساجد هم‌زمان خود يعنى مسجدشاه تهران، کاشان و قزوين و بروجرد برترى دارد.
مسجد به‌لحاظ دارا بودن ايوان‌هاى متعدد، شبستان‌هاى وسيع، حجرات اطراف، کاشيکارى زيبا بى‌نهايت جالب و جذاب است.
از مفاد دو کتيبه مسجد چنين است که بناى آن در سال ۱۲۴۲ هجرى قمرى مى‌باشد اما با تاريخى که وقفنامهٔ بالاى سردر شرقى (سال ۱۲۴۳) مغايرت دارد.
بر طاق‌نماى جنوبى آيهٔ شريفهٔ آيةالکرسى به خطى زيبا نوشته شده است.