بقعه‌ پيغمبريه

بقعه پيغمبريه در ضلع جنوب غربى چهلستون شهرستان قزوين قرار دارد و بنابر گفته‌هاى مختلف، مدفن چهار تن از پيامبران به نام‌هاى سلام، سلوم، سهولي، القيا است. علاوه بر اين پيامبران، امامزاده صالح‌بن‌حسن (ع) نيز در اين مکان مدفون است. چون مکان دقيق قبور پيامبران مشخص نيست، از اين رو بقعه براساس مدفن امامزاده شکل گرفته است. بناى بقعه آجرى است و شامل ايوان ستون‌دار با دو جفت ستون چوبى و ازارهٔ سنگى و ديواره‌هاى گچبرى شده است. در پشت ايوان ابتدا فضاى پيش‌ورودى و سپس فضاى مربع‌شکل حرم قرار دارد و بر فراز آن گنبدى با کاربندى قرار گرفته است.


در شمال بقعه مدرسه پيغمبريه قرار دارد. مشخص نيست بانى اوليه اين مدرسه چه کسى است، ولى به احتمال زياد اين شخص کار ساخت بنا را به اتمام نرسانده است. ساخت اين بنا در زمان محمدتقى‌بن‌ميرزا هدايت‌الله اصفهاني وزير شاه‌عباس دوم در سال ۱۰۵۴ هـ.ق به اتمام رسيد و کتيبهٔ سنگ مرمرى به خط نستعليق ممتاز بالاى سردر ورودى آن نصب گرديد.


اين مدرسه بدون سردر و حياط آن تقريباً مربع شکل به طول بيست متر است. حجره‌ها و مدرس در سه ضلع شرقي، شمالى و جنوبى حياط قرار دارند. مدرسه در مجموع داراى يازده حجره به مساحت‌هاى مختلف است و برخى داراى ايوانچه هستند. مدرس در ضلع جنوبى مدرسه واقع شده و داراى دو فضا با نقشه مربع و مستطيل است. فضاى اول در حکم گنبد‌خانه و فضاى دوم در حکم شبستان است. فضاى گنبدخانه با کاربندى بيست و چهار تبديل به دايره شده و بر فراز آن گنبدى قرار گرفته است. مدرسه در گذشته به بقعه پيغمبريه راه داشت؛ اما بعد از تعميرات ميرزامسعود شيخ‌الاسلام آن راه مسدود شد.

بقعه آمنه خاتون (س)

بناى آرامگاه آمنه خاتون، دختر امام جعفر صادق (ع)، در شهر قزوين قرار دارد و متعلق به دورهٔ صفويه است. طرح داخلى بقعه، هشت‌ ضلعى و طرح بيرونى آن گرد است و محرابى با مقرنس دارد. بر فراز بقعه، گنبد بزرگ دوپوش و کاشى‌کارى شده قرار دارد.


پنجره‌هاى زير اين گنبد داراى چهار شباک گچى پرکار و نفيس است. در دورهٔ قاجار، اتاقى به بقعه الحاق شد. در اين اتاق چاهى مقدس و مورد احترام وجود داشت.

مسجد و مقبرهٔ احمديه

مسجد احمديه در خيابان سپه ‌شهر قزوين قرار دارد و معمارى آن مربوط به دورهٔ قاجار است. احمد غزالى -برادر امام محمد غزالي- يکى از عرفاى به‌نام ايران است. وى در اواخر قرن پنجم و اوايل قرن ششم هـ.ق در قزوين مى‌زيست. پس از فوت او مدفن او به زيارتگاه مريدانش تبديل شد.

بقعه پير تاکستان

بناى بقعه به شکل مربع مستطيل است و پوشش گنبدى آن به وسيلهٔ چهار سه کنج، بر روى نقشه مربع مستطيل سوار شده است. اين بنا در نهايت سادگي، شيوهٔ معمارى استوارى دارد و از استحکام و زيبايى آجرکارى‌هاى دورهٔ سلجوقى بهره‌مند است. اين آجرکارى‌ها، در نماى ورودى و نيز در قسمت داخلى هشت وجهيِ زير گنبد، به خوبى نمايان است. در اين قسمت نگاره‌هايى به شکل صليب شکسته و تکه‌هاى کوچک گچبرى مشاهده مى‌شود. ظاهراً حدود يک متر به نماى قديمى اضافه شده و در نتيجه فيل‌پوش‌هاى چهارگوشه، در پشت اين نماسازى الحاقى مخفى شده‌اند.



با توجه به سفال‌هايى که به هنگام حفارى نقشه اصلى بنا از اين مکان بدست آمده و نوع معمارى و مصالح بکار رفته در آن، مى‌توان اين بنا را متعلق به دورهٔ سلجوقى دانست.