موقعيت و وسعت
استان مازندران از شمال به درياى مازندران، از جنوب به استان‌هاى تهران، سمنان و قزوين، از غرب به استان گيلان و از شرق به استان گلستان محدود است.
قسمت جنوبى مازندران کوهستانى و شمال آن جلگه‌اى و ساحلى است. مساحت آن ۳۱/۲۴،۰۹۱ کيلومتر مربع و ۴۶/۱ درصد مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است.
ناهموارى‌ها
سلسله جبال البرز همچون سدى رفيع مازندران را به دو قسمت جلگه‌اى و کوهستانى تقسيم نموده و آن را از قسمت داخلى ايران جدا مى‌سازد. قسمتى از البرز غربى و تمام البرز مرکزى و بخشى از البرز شرقى در محدوده اين استان قرار دارد و شيب زمين از منطقه کوهستانى به سوى جلگه و دريا کاهش مى‌يابد. سلسله جبال البرز داراى رشته‌کوه‌هاى فرعى است که از جنوب به شمال و يا به موازات دريا کشيده شده است.
از مرتفع‌ترين قلل مازندران مى‌توان بادله‌کوه، کوه‌چنگي و کوه سفيد را در شهرستان سارى نام برد. مرتفع‌ترين قللى که به موازات دريا کشيده شده عبارتند از: تخت سليمان با بيش از ۴۰۰۰ متر ارتفاع از سطح دريا در جنوب شرقى شهرستان تنکابن و قله شور ، کلارآباد، سياه‌سنگ در شهرستان نوشهر.
آب و هوا
آب و هواى مازندران با توجه به وجود دريا، کوه و جنگل به دو نوع معتدل مرطوب و کوهستانى تقسيم مى‌شود.
آب و هواى معتدل و مرطوب
وجود درياى مازندران و رشته‌کوه‌هاى البرز و نزديکى اين دو مظهر طبيعت به يکديگر در نواحى جلگه‌اى تا کوهپايه‌هاى شمالى البرز، آب و هواى معتدل و مرطوب را به وجود آورده است، تابستان‌هاى آن به ويژه در سواحل دريا، گرم و مرطوب است. زمستان‌هاى اين نواحى معتدل و مرطوب و به ندرت يخ‌بندان مى‌شود.
آب و هواى کوهستانى
آب و هواى کوهستانى شمال آب و هواى معتدل کوهستانى و آب و هواى سرد کوهستانى است. دورى از دريا و افزايش تدريجى ارتفاع در اراضى جلگه‌اي، تغييرات خاصى را در آب و هواى اين استان پديد آورده است، به طورى که در ارتفاعات ۱۸۰۰ تا ۳۰۰ متري، آب و هواى معتدل کوهستانى با زمستان‌هاى سرد و يخ‌بندان طولانى و تابستان‌هاى کوتاه و معتدل وجود دارد.
در ارتفاعات بالاى ۳۰۰۰ متر که دماى هوا به شدت پايين مى‌آيد، داراى زمستان‌هاى سرد همراه با يخ‌بندان طولانى و تابستان‌هاى کوتاه و خشک است. در اين نواحى هوا غالباً برفى است و در ارتفاعات مهم چون تخت‌سليمان و دماوند، يخچال‌هاى کوهستانى و طبيعى ايجاد شده است.
ميانگين ميزان ريزش باران در اين استان کمتر از گيلان است.
منابع آب
درياى مازندران، بزرگ‌ترين درياچهٔ جهان
اين دريا با وسعتى حدود ۴۳،۸۰۰۰ کيلومتر مربع، بزرگ‌ترين درياچه جهان به شمار مى‌رود و در بين کشورهاى ايران، روسيه، ترکمنستان، قزاقستان و آذربايجان واقع شده است. سطح آب اين درياچه در اعصار گذشته بالاتر از سطح درياهاى آزاد بوده است. ۰۸۷/۰ از آب رودخانه‌هاى ولگا و اورال در روسيه و ۰۷/۰ رودخانه‌هاى سواحل غربى ۰۵/۰ رودخانه‌هاى سواحل جنوبى در ايران به اين دريا مى‌ريزند. حجم آب درياى مازندران ۷۹،۳۱۹ کيلومتر مکعب است. اين درياچه، يکى از ميدان‌هاى وسيع و غنى نفتى جهان است.
رودها
بيشتر رودهاى جارى در مازندران دايمى هستند. در نواحى کوهستانى در فصل زمستان و اوايل بهار پرآب و در تابستان کم‌آب و گاهى خشک است. طول رودهاى غرب اين استان به دليل نزديک بودن کوه به دريا کوتاه‌تر و رودهاى شرقى طولانى‌تر است. رودهايى که از جنوب به شمال در جريان است عبارتند از: رودهاى هراز، چالوس، تجن، تالار و بابل که به درياى مازندران مى‌ريزد.
از ديگر منابع آب اين استان درياچه‌هاى محلى است که به هنگام طغيان رودها در قسمت‌هايى که سطح آب‌هاى زيرزمينى بالا است به وجود مى‌آيد و براى کشاورزي، صيد و شکار مورد استفاده قرار مى‌گيرد. نوع ديگر ذخاير آبى و مهار سيلاب آب‌بندان است که در آن ماهى پرورش مى‌يابد.
درياچه دايمى ولشت يا سما در شمال غربى مرزن‌آباد شهرستان چالوس يکى ديگر از منابع آبى طبيعى است که از جوشش چشمه‌هاى اطراف تشکيل شده و از جاذبه‌هاى گردشگرى استان است.
در مازندران چشمه‌هاى آب معدنى فراوانى يافت مى‌شود که خاصيت درمانى دارد و در معالجه امراض پوستي، مفصلي، عصبى و گوارشى مؤثرند؛ چشمه‌هاى آب‌اسک لاريجان، آملو و استرباکو در شهرستان آمل جاده هراز و حمام‌هاى آب معدنى گوگردي در شهرهاى رامسر و کتالم و سادات محله شهرستان رامسر از آن جمله‌اند.