پل شيخ (قليچيان)
پل شيخ در دو کيلومترى شمال شهر سنندج و در مسير جاده آسفالته روستاى بابارريز و قليچيان، روى رودخانه قشلاق احداث شده است. اين پل در مسير ارتباطى سنندج به بيجار و زنجان قرار دارد.
تاريخ دقيق ساخت پل و نام بانى آن مشخص نيست، اما با توجه به فرم ساخت و شيوه اجراى معمارى طاقها و پايهها، گمان مىرود که اين پل در دوره قاجاريه ساخته و بهتدريج در دورههاى بعد، مرمت شده است. در دوران حکومت پهلوى اول، سه دهانه از شش دهانه پل که به صورت جناقى (پنج و هفت) بود، بازسازى شد. اکنون، قوسهاى پل از نوع رومى و جناقى است.
پهناى پل شيخ ۳/۵ و ارتفاع آن از کف رودخانه ۷/۶ متر است. اين پل داراى شش دهانه است. از اين ميان چهار دهانهٔ ميانى بزرگتر از دو دهانه کنارى است.
از آنجا که اين پل به وسيله يکى از افراد عارف و با نفوذ استان به نام حاج شيخ شکرالله شهبازي مرمت شد، به پل شيخ شهرت يافته است.
پل صلواتآباد
اين پل در ۱۵ کيلومترى جاده آسفالته بيجار-تکاب در روستاى صلواتآباد، روى رودخانه قزلاوزن احداث شده است. پل در مسير ارتباطى سلطانيه و زنجان با ديگر شهرهاى غرب کشور از جمله بهار همدان، کرمانشاه و سنندج قرار دارد.
در ساخت اين پل از قوسها ى تيزهدار و سکوهاى متعدد با رعايت کامل اصول پلسازى در معمارى ايران استفاده شده است. پل صلواتآباد داراى ۹ چشمه با دهانههاى متفاوت است. طول پل ۱۳۰ متر و ارتفاع آن به نسبت موقعيت و توپوگرافى محل، بين ۴/۸ تا ۱۲ متر متفاوت است.
بر اثر سيلابهاى سال ۱۳۷۵ شمسي، پل دچار تخريب و ويرانى بيش از حد شد. عمليات مرمتى و تعميراتى در اين پل از سوى ميراث فرهنگى استان به تازگى پايان يافته است.
پل فرهادآباد (پل امير)
اين پل در ۱۵ کيلومترى شمال غربى شهرستان قروه، در روستاى فرهادآباد قرار دارد و در مسير جاده قديمى بيجار، روى رودخانه بايتمر احداث شده است.
پل فرهادآباد داراى ۸ دهانه و ۸۰ متر طول است. چشمههاى وسط اين پل بزرگتر از ديگر چشمهها است. نوع قوسهاى به کار رفته در اين پل عموماً جناقى است.
تاريخ ساخت پل به طور دقيق مشخص نيست و با توجه به شيوه معمارى پل، به نظر مىرسد که به احتمال قوى از پلهاى دوران صوفيه باشد. اين پل در زمان حکومت خسروخان اول مقارن با حکومت زنديه تعمير و بازسازى شد و فرهاد ميرزاى معتمدالدوله زمانى که حاکم کردستان بود آن را مرمت کرد؛ از اين رو آن را پل فرهادآباد مىنامند. از آنجا که اين پل توسط امير علايى به دست تعمير سپرده شد، به نام پل امير نيز مشهور است.
تخريب و ويرانى پل در اثر سيلابهاى بهارى در سال ۱۳۶۹ موجب شد که ميراث فرهنگى استان، احيا و مرمت کامل پل را به انجام برساند. روستايى به نام ويس مريد از موقوفات اين پل است.
پل قجور
اين پل که روى رودخانه قزلاوزن نزديک روستاى قجور از شهرستان بيجار و در مسير جاده کاروانرو زنجان-بيجار واقع شده، در ۵۰ کيلومترى شهر بيجار قرار دارد.
طول پل با احتساب دو انتهاى آن ۱۰۴ و حداکثر ارتفاع آن ۱۲ و طول گذرگاه آن ۵/۶ متر است. اين پل داراى چهار دهانه نسبتاً بزرگ با قوسهاى جناقى است و با استفاده از سنگ و ملات ساروج و آجر و گچ ساخته شده است.
پل قجور داراى چشمههاى کوچکترى در دو طبقه است و در ساخت پايههاى آن سنگهاى حجارى شده به کار رفته است. در سالهاى اخير، بر اثر شدت جريان آب رودخانه، همه چشمههاى اين پل به جز يکى خراب شده است. با توجه به نوع معمارى آن احتمالاً مربوط به دوره ايلخانى است.
پل قشلاق
اين پل در شرق شهر سنندج، نرسيده به پايانه مسافربرى واقع و درکنار راه آسفالته و روى رودخانه قشلاق احداث شده است.
تاريخ دقيق ساخت پل مشخص نيست، اما به نظر مىرسد بناى اصلى پل در زمان امانالله خان اردلان تعمير و مرمت کامل شد و بعد به دليل خرابى و ويرانى بيش از حد، در سال ۱۲۶۸ هـ.ق، ميرزا رضا وزير کردستاني پل را بازسازى کرد. وجود يک سنگ نبشته بر سينه کوه مجاور پل با تاريخ سال ۱۲۸۴ هـ.ق، حکايت از تعمير و مرمت پل در زمان ناظمالاياله ميرزا غلامحسين خان دارد. پل قشلاق به پهناى ۶ و طول ۸ متر، داراى ۶ دهانه است. ميانگين ارتفاع اين پل حدود ۱۱ متر از سطح رودخانه است.
پل گاران
پل گاران روى رودخانه دايمى گاران (چم گاران) که از ارتفاعات بلند و برفگير منطقه سرشيو مريوان سرچشمه مىگيرد، ساخته شده است. اين پل ارتباط بين دو منطقه جانوره و گاران در مريوان را فراهم مىسازد. پل در فاصله ۱۲ کيلومترى شرق شهر مريوان و در ۹۰۰ مترى کارخانه آسفالت شهردارى واقع شده است.
احداث پل با بسترسازى آغاز و سپس پايههاى آن ايجاد شده و در ساخت آن ملات سنگ، ساروج و آجر به کار رفته است. براى ساخت پايههاى پل از سنگهاى تراشيده استفاده شده است.
پل داراى دو پايه شش ضلعى در ميان رودخانه و دو پايه متصل به ارتفاعات طرفين رودخانه است و سه دهانه (چشمه) دارد. طول پل ۴۲، عرض آن ۵/۹ و ارتفاع آن ۶ متر است.
از آنجا که اين پل ارتباط مريوان-سنندج را ميسر مىساخت، احتمالاً در دوره واليان اردلان در زمان صفويه مرمت شده است. پل گاران در زمان ساسانيان ساخته شد و تا سال ۱۳۲۰ شمسى مورد استفاده بود.