امامزاده‌ على‌الصالح (ع)

بناى اين امامزاده در صالح‌آباد، در ۴۰ کيلومترى جنوب استان ايلام و ۴۵ کيلومترى غرب شهرستان مهران، واقع شده است. در زمان هلاکوخان مغول، عده‌اى عشاير مهاجر که از حواشى استان کرمانشاه براى چاى دام به محل صالح‌آباد آمده بودند، به قبر اين بزرگوار مى‌رسند و بنايى در همان زمان بر گرد آن مى‌سازند. در عصر صفويه بنا به دستور والى وقت مقبره‌اى بزرگتر بر آن ساخته مى‌شود. و نيز در زمان ناصرالدين‌شاه، اين مقبره مجدداً توسط والى پشتکوه تجديد بنا مى‌شود. بر ديوار امامزاده، اين کتيبه به چشم مى‌خورد؛ در سال ۱۳۰۸ هجرى قمرى در زمان حکومت ناصرالدين شاه قاجار و به اهتمام غلامرضاخان، والى لرستان و پشتکوه و به معمارى استاد حسين دزفولى بناى آن تجديد گرديد ... .



معمارى اين امامزاده از عصر صفويه شروع و تا عصر قاجاريه ادامه داشته است. ساختمان قديمى امامزاده با زيربنايى حدود ۲۴۰ متر مربع، با دو گلدسته و يک گنبد شلغمى شکل، از بهترين تزئينات زمان خود به شمار مى‌رفته است.


بناى کنونى ۱۰۰۰ متر مربع زير بنا دارد و داراى چهارشبستان با چهار رواق قرينه است. رواق‌ها داراى کاربندى‌، آيينه‌کارى و کاشى‌کارى ممتاز در سطح استان است.


گنبد نماى آن نمونه‌اى از گنبد مدرسه چهارباغ اصفهان، با ارتفاعى حدود ۱۸ مترى بالاتر از پشت‌بام ساخته شده است. اين گنبد داراى دو پوشه است. جدار داخلى گنبد، آيينه‌کارى و جدار خارجى آن کاشى‌کارى شده است.

امامزاده سيدمحمد عابد

امامزاده سيدمحمد عابد (ع) طبق شجره‌نامه موجود که به مهر تعداد زيادى از علماى بزرگ زمان مانند کاشف و غيره مهمور گرديده است. فرزند بلافصل امام هفتم شيعيان حضرت امام موسى کاظم (ع) است. بارگاه اين امامزاده در شهرستان مهران بخش ملکشاهي، روستاى گنبد پيرمحمد در ميان دو رودخانه واقع گرديده است.


بناى قديمى امامزاده با مصالح آجر و سنگ و نماى گچ‌اندود و متعلق به دوران صفويه است. اين بنا داراى دو گنبد و دو مناره با تزئينات مختصر است. بناى کنونى با مساحت حدود ۷۰۰ متر مربع و گنبدى مخروطى شکل و دو گلدسته بلند بر روى اين قبر ساخته شده است.

امامزاده سيداکبر

بناى امامزاده در ده کيلومترى دهلران قرار دارد. مردم محل بر اين باورند که وى پسر حضرت امام موسى کاظم (ع) است و همراه حضرت معصومه (س) به منظور ديدار از حضرت امام رضا (ع) از عراق به ايران آمده و در دهلران در اثر بيمارى فوت کرده است و در اين محل دفن شده است. مى‌گويند سيدصلاح‌الدين محمد، که در آبدانان مدفون است، برادر امامزاده سيداکبر است. چند سال پيش جلوى بقعه سيداکبر را خراب کردند و آن را به سبک معمارى اسلامى بنا نمودند.

امامزاده سيدفخرالدين (ع)

طبق شجره‌نامه موجود امامزاده فخر‌الدين (ع) از نوادگان امام هفتم شيعيان حضرت امام موسى کاظم (ع) است که در روستاى زرآب از توابع بخش زرين‌آباد شهرستان دهلران در کنار جاده ايلام به ميمه و زرين‌آباد واقع شده است. گنبد و بارگاه قديمى اين بنا بر اثر مرور زمان و عوامل طبيعى فرسوده شده است.



اين بنا داراى گنبدى ساده بر روى ساقه‌اى بلند و بيشتر مصالح آن سنگ و گچ و نماى ساختمان نيز با اندودى از گچ پوشيده شده است. اين بنا در نهايت سادگى ساخته شده و قدمت آن به درستى مشخص نيست.