تل ضحاک

در سه کيلومترى جنوب فسا، بل خاکى قرار گرفته که مشهور به تل ضحاک است. اين تپه طبق کارشناسى اروپاييان در برگيرندهٔ آثار پيش از تاريخ تا قرن ۴ هـ.ق است. با کاوش‌هاى دانشمندان اروپايى در سال ۱۹۳۶ ميلادي، ظروف سفالين پيش از تاريخ و اعصار بعد از آن از اين محل به دست آمد و بسيارى از لوازم زندگى بعد از اسلام نيز کشف شد، که آبادى تپه را تا خلفاى عباسى گواهى مى‌دهد.

تل نعلکى

اين تل در دو کيلومترى شمال روستاى جليان از بخش نوبندگان فسا، قرار گرفته و آثار ماقل تاريخ در آن يافت شده است. اين آثار از آنجا که کاملاً صاف و هموار نشده‌اند، به دوران قبل از حجر صيقلى نسبت داده مى‌شوند.


پيکان‌ها و کاردهاى سنگى زيادى از دل اين تپه به دست آمده که در موزه پارس در معرض نمايش است. نکته قابل توجه از حفارى منطقه جليان اين است که مى‌توان ادغام ادوار دوگانهٔ حجر صيقلي و مفرغ را در گورستان‌هاى پيش از تاريخ اين منطقه مشاهده نمود.


از ديگر تل‌ها و تپه‌هاى باستانى و تاريخى استان فارس مى‌توان به تل سياه نزديک روستاى فدشکويه با آثار ماقبل تاريخ و تل نخودى در حوالى کوشک قاضى و تپه‌هاى تيمارستان و گلستان و نعلبکى در منطقه جليان شهرستان فسا، تل سياه و تل اسکو و تل ريگى يا خسرويه از دوران ماقبل تاريخ در شهرستان داراب، تل بابايى از اواخر دوره ساسانى و اوايل دوره اسلامى و تل باستانى و تل شاه‌نشين و تل لاله‌گون و تل پهلوانى و حاجى نوروز از دوران تاريخى در شهرستان اقليد اشاره نمود.