قلعه اژدها پيکر
قلعه اس.پى.آر (S.P.R)
به علت سوقالجيشى بودن منطقه نىريز و قرار داشتن بر سر راههاى کرمان، يزد، بندرعباس، شيراز و اصفهان، در جنگ جهانى اول نيروهاى بيگانه انگليس و هند، اقدام به ساخت قلعهاى از جنس سنگ، خاک و ساروج تحت عنوان قلعه اس.پي.آر (پايگاه پليس جنوب) در اين شهر نمودند که آثار آن هنوز پابرجاست.
اداره کل ميراث فرهنگى فارس اقدامات لازم جهت تعمير و ثبت بناى تاريخى اين اثر را در دست دارد.
قلعه برزو
در انتهاى شرقى سروستان ويرانههاى اين قلعه به صورت تودهاى از خاک به چشم مىخورد. قلعه برزو که در کنار قناتى به همين نام و آسياب آبى متروکى قرار دارد، توسط حصارى چهار گوش که در چهار گوشه آن بقاياى برجهايى ديده مىشود محصور بود. بيشتر سفالهاى سطحى قلعه مربوط به قرون ميانه دوره اسلامى است.
سپيد دژ
روبهروى تنگ کمان در شهرستان ممسني، آثار قلعه مستحکمى از سنگ و گچ بر فراز کوهى منفرد و مجزا وجود دارد که به نام سپيد دژ يا قلعه سفيد معروف و از دوره ساسانيان باقى مانده است. بالا رفتن و رسيدن به قلعه در گذشته از چهار مسير ممکن بود، اما امروزه تنها از راه شترخسب مىتوان به آن رسيد. بقاياى ديوار و قسمتى از دروازه سنگ و طاق ضربى سنگى قلعه هنوز باقى و سنگهاى نيمهتراش که در اصطلاح باربر ناميده مىشود، در آنها به کار رفته است. سپيد دژ تا دور ه محمدشاه قاجار مورد استفاده بود.
قلعه درى فولادى داشت که اکنون در امامزاده سيدعلاءالدين نصب شده و از اين رو امامزاده درب آهنين لقب گرفته است.
قلعه گبرى (قلعه انگشت گبرى)
در ارتفاعات شمالى سروستان موسوم به کوه قلات آثار قلعهاى به چشم مىخورد که از سنگ و ملات گچ ساخته شده است. نحوه ساخت و موقعيت مکاني، حاکى از آن است که خصوصيات تدافعى در اين قلعه مدنظر بود. اين قلعه شامل حصارى است که در چهار گوشه آن چهار برج قرار داشت. مجموعهاى از ساخت و سازهاى اين حصار ويران شده و بخشى از آن در زير خاک مدفون است.
در ضلع جنوبى اين قلعه چاهى در ميان صخرههاى سنگى حفر شده که مردم آن را پر از استخوان انسان مىدانند. سطح زيادى از درون قلعه با سفالهاى نخودى رنگ پوشانده شده که ضخيم و داراى خطوط موازى و هندسى کنده شده هستند و شن به عنوان ماده چسباننده در آنها به کار رفته است. تاريخ اين سفالها بيشتر به قرون اوليه اسلامى باز مىگردد. از نظر قدمت و کاربرد اين مکان را مىتوان با قلعههايى به همين نام در ارتفاعات فراشبند، فيروزآباد، قير، استهبان، چکاب کربال و ... مقايسه نمود.
ازديگر قلعههاى به جاى مانده در استان فارس بايد به آثار قلعه رودبال در منطقه ايج از شهرستان استهبان از دوره هخامنشي، قلعه ساسانى شهر ايزدخواست، قلعه آسپاس متعلق به دوران قبل از تاريخ واقع در روستاى آسپاس از شهرستان اقليد از دورهٔ اسلامي، قلعه پرويزه در حوالى قريه اوز و قلعه گراض بر فراز کوهى در مجاور شهر کنونى گراش، قلعه تبر و قلعه خورشيد در جهرم، قلعه بهمن در روستاى فورگ، قلعه سنگ در منطقه پشت کوه و قلعه مزايجان داراب اشاره نمود.
بر فراز کوههاى فارس، آثار ويرانههايى موجود است که آنها را بيشتر قلعه گبرى مىنامند، مانند قلعه گبرى آباده بر فراز کوهى از به همين نام، قلعه گبرى کوشکک آباده، قلعه گبرى سورمق و ... که عموماً از دوره ساسانى به جاى ماندهاند.