اقتصاد

زندگى و اقتصاد هلندى‌ها بيشتر به خصوصيات جغرافيايى اين کشور و دو عامل آب و خاک بستگى دارد. از روزگار قديم يک مبارزهٔ دايمى ميان آب و انسان شکل‌گرفته که همچنان استمرار دارد. از يک‌سو بايد جلوى امواج دريا گرفته شود و از سوى ديگر با زه‌کشى‌هاى مداوم آب اضافى از زمين خارج گردد و زمين قابل کشت از دريا بدست آيد. تلاش براى مهارکردن آب دريا، همه‌گاه جزيى جدايى‌ناپذير از زندگى مردم اين کشور به‌شمار آمده است.

از ديرباز اقتصاد هلند عمدتاً وابسته به تجارت خارجى بوده است. سابقهٔ فعاليت‌هاى صنعتى هلند به قرن هفدهم و پيش از آن بازمى‌گردد. در آن روزگار کشتى‌هاى هلندى انواع مواد خام را از سراسر جهان به هلند مى‌آوردند و آنها را در کارگاه‌ها و مراکز صنعتى هلند که بيشتر در نواحى هارلم و زان قرار داشتند به مصنوعات و کالاهاى متنوع تبديل کرده و به بازارهاى خارجى مى‌فرستادند.

در قرن هجدهم و نوزدهم ميلادي، صنايع هلند رو به توسعه گذاشت، اما انقلاب صنعتى به‌گونه‌اى که در انگلستان و آلمان به‌وقوع پيوست در اين کشور روى نداد. حتى بهره‌بردارى از ذخاير زغال‌سنگ در اوايل قرن بيستم آغاز شد که با کشف گاز طبيعى تعطيل گرديد. به‌طور کلى توسعه صنعتى در هلند با شکل جديد و مدرن آن، پس از جنگ جهانى دوم صورت گرفت.

تا سال ۱۹۵۰ ميلادي، محور اصلى اقتصاد هلند را بازرگانى و کشاورزى تشکيل مى‌داد که با تنظيم و اجراى برنامه‌هاى توسعه اقتصادي، چهرهٔ اين سرزمين دگرگون شد و هلند در زمان بسيار کوتاهى به يک جامعه صنعتى پيشرفته مبدل شد. موقعيت خاص جغرافيايى هلند به‌سبب واقع ‌شدن در کنار درياى شمال و برخوردارى از آبراه‌هاى قابل کشتيرانى داخلى و وجود بنادر مجهز و پيشرفته و شبکه وسيع حمل‌ونقل کالا و مواد، جملگى از عوامل مؤثر در پيشرفت اقتصادى اين کشور به‌شمار مى‌آيند که فزون‌بر فراهم آوردن مناسبات تجارى اين کشور با سراسر جهان، اين کشور را به يکى از مراکز مهم توزيع و ترانزيت کالا به کشورهاى اروپاى غربي، مبدل ساخته است.

سياست صنعتى هلند طى بيست سال گذشته، به جاى صنايع سنتى بيشتر معطوف به توسعه صنايع جديد با تکنولوژى پيشرفته (صنايع شيميايي، پتروشيمي، چاپ و کاغذ، توليد و انتقال برق و جزء اينها) بوده است. همزمان با توسعه صنايع جديد، بخش خدمات در اين کشور نيز از رشد قابل‌ملاحظه‌اى برخوردار شد، به‌ طورى که در حال حاضر تعدادى از شرکت‌‌هاى بزرگ چندمليتى مانند رويال داچ - شل، يونيلور و فيليپس و آگزو که متعلق به هلندى‌ها است و نيز بسيارى شرکت‌هاى معروف بين‌المللى ديگر در هلند مستقر مى‌باشند و در رشته‌هاى صنايع گاز و نفت، مهندسى کامپيوتر، امور مالي، تبليغات تجارى و بانکدارى مشغول به فعاليت‌ هستند.

هلند درکنار توسعه صنعتي، کشاورزى بسيار پيشرفته‌اى دارد. صنايع غذايى هلند که در قرن هفدهم راه‌اندازى شد، اکنون از شهرت جهانى برخوردار است و اين کشور يکى از صادرکنندگان عمده محصولات لبني، روغن نباتي، کنسروهاى مختلف و ماهى است. دامپرورى با هدف صدور دام، مهمترين رشته کشاورزى هلند است و علاوه‌بر محصولات دامي، هرسال هزاران رأس گاو اصيل به نقاط مختلف جهان صادر مى‌کند. در هلند به‌سبب تراکم جمعيت و کمبود زمين، حداکثر بهره‌بردارى از واحد سطح در زراعت به‌عمل مى‌آيد. مساحت اکثر مزارع از حدود ۱۰ هکتار تجاوز نمى‌کند. در هلند زارعان مالک زمين‌ هستند و با استفاده از ماشين‌آلات پيشرفته از مزرعه نهايت بهره‌بردارى را بهر‌عمل مى‌آورند.

هلند مرکز تجارى گل در جهان است و بزرگترين بورس گل دنيا در وست‌ لند هلند قراردارد. اين مجتمع ۲۵۰ هزار متر مربع وسعت دارد و تنها زيربناى سال نگهدارى گل آن که مجهز به سيستم تهويه است حدود ۲۴۰۰۰ متر مربع وسعت دارد.

مهمترين محصولات هلند عبارت هستند از: غلات، سيب‌زميني، حبوبات، چغندرقند و انواع سبزيجات، ميوه، گل و پيازگل.

هلند از لحاظ درآمد سرانه با ۱۸۸۴۰ دلار در سال يکى از بالاترين درآمدهاى سرانه دنيا را دارا است. بيشترين بخش تجارت خارجى هلند در داخل جامعه اروپايى صورت مى‌گيرد و از آن ميان، آلمان به‌لحاظ خريد محصولات هلند و هم به‌جهت تأمين نيازهاى وارداتى اين کشور، در مقام اول قراردارد.