موقعيت جغرافيائى۱

قزاقستان در بخش ميانى قاره اورآسيا و شمال آسياى مرکزى و از سواحل شرقى درياى خزر تا مرز جمهورى خلق چين قرار دارد. فاصله بين شرق و غرب اين کشور از رود ولگا در غرب تا کوه‌هاى آلاتاو در شرق بالغ بر ۱۹۰۰ کيلومتر و فاصلهٔ شمال و جنوب آن در دشت سيبرى در شمال تا صحراى آسياى مرکزى در جنوب بالغ بر ۱۳۰۰ کيلومتر است. اين کشور با جمهورى فدراتيو روسيه ۶۸۶۴ کيلومتر، جمهورى خلق چين ۱۵۳۳ کيلومتر، قرقيزستان در جنوب شرقى ۱۰۵۱ کيلومتر، ازبکستان در جنوب ۲۲۰۳ کيلومتر و ترکمنستان در جنوب غربى ۳۷۸ کيلومتر مرز مشترک دارد. کل مرزهاى قزاقستان ۱۲،۰۱۲ کيلومتر مى‌باشد. طول خط ساحلى آن در درياى خزر ۲۳۲۰ کيلومتر است. قزاقستان با وسعتى برابر با ۲،۷۱۷،۳۰۰ کيلومتر مربع، هشتمين کشور جهان و دومين جمهورى از ميان جمهورى‌هاى شوروى سابق مى‌باشد.


کشور قزاقستان با دارا بودن ۵/۴ وسعت خاک هند، تنها ۲ درصد از جمعيت آن کشور را شامل مى‌شود. مساحت آب‌هاى قزاقستان ۴۷،۵۰۰ کيلومتر و مساحت خاک آن ۲،۶۶۹،۸۰۰ کيلومتر مى‌باشد.


۱.(دفتر مطالعات سياسى و بين‌المللى وزارت امور خارجه، جمهورى قزاقستان، ۱۳۷۶، ص ۱).

آب و هوا۱

آب و هواى اين کشور از نوع قاره‌اى است (تابستان‌هاى گرم و زمستان‌هاى سرد). اختلاف شديد دما ميان شب و روز تابستان و زمستان از مشخصات مهم آب و هواى اين سرزمين است. در بخش‌هاى شمالى زمستان‌ها سرد و طولانى و مدت يخبندان قابل ملاحظه است. در اين بخش‌ها متوسط دماى ژانويه که سردترين ماه سال است به ۱۸- درجه سانتيگراد مى‌رسد. پائين‌ترين درجه برودت ثبت شده در اين نواحى ۴۵- درجه سانتيگراد بوده است. در نواحى مرکزى از شدت سرما کاسته مى‌شود و در جنوب هم، متوسط دماى اين ماه به حدود ۳- درجه سانتيگراد مى‌رسد. در بخش‌هاى جنوبى برخلاف نواحى شمالي، تابستان‌هاى طولانى‌ِ گرم و خشک حکمفرما است. در ژوئيه که گرم‌ترين ماه سال است، متوسط دما در جنوب از ۲۸ تا ۳۰ درجه مى‌باشد. ميزان بارندگى سالانه قزاقستان در بخش‌هاى جنگلى استپ‌هاى شمالى در حدود ۳۰۰ الى ۴۰۰ ميليمتر است که هرچه به مرکز نزديکتر شويم از مقدار آن کاسته مى‌شود. خشک‌ترين بخش‌هاى اين کشور در نواحى اطراف درياچهٔ بالخاش قرار دارد که ميانگين بارندگى سالانه آن از ۱۰۰ ميليمتر تجاوز نمى‌کند. در دامنه کوه‌ها اين ميزان تا ۴۰۰ و در قلّه‌ها تا ۱۶۰۰ ميليمتر افزايش پيدا مى‌کند. بيشترين ميزان بارندگى نواحى شمالى در فصل تابستان و نواحى جنوبى در فصل بهار مى‌باشد.


۱.(آشنائى با کشورهاى مستقل مشترک‌المنافع. انتشارات گيتاشناسي، ۱۳۷۰، ص ۱۰).

آب‌هاى داخلى

شبکه آب‌هاى سطحى اين کشور نسبت به وسعت آن محدود است. بيشتر رودهاى آن به حوضچه‌هاى داخلى مى‌ريزد، ولى رود ايرتيش و ريزابه‌هاى آن (توبول -Tobol و ايشيم -Ishim) پس از پيوستن به رود اوب رهسپار خليج اوب در اقيانوس منجمد شمالى مى‌شود. درياچه‌هاى قزاقستان نيز عبارتند از درياچهٔ آرال، بالخاش، زايسان و درياى خزر که مرز مشترک پنج کشور ايران، روسيه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربايجان است.