جغرافياى سياسى

اهميت استراتژيک کشور در منطقه و جهان

موقعيت استراتژيک ايسلند در واقع از زمان جنگ جهانى دوم به‌بعد اهميت بيشترى يافته است. ايسلند در زمان جنگ سرد، با توجه به موقعيت استراتژيک خود در منطقه شمال اروپا، مورد توجه ايالات‌متحده آمريکا قرار گرفته و با تشويق و حمايت اين کشور در يال ۱۹۴۹ به عضويت پيمان آتلانتيک شمالى (ناتو) در مى‌آيد.

از سوى ديگر به‌دنبال عضويت ايسلند در پيمان آتلانتيک شمالي، اين کشور در سال ۱۹۵۱ يک موافقت‌نامه دفاعى دو جانبه با ايالات متحده منعقد مى‌نمايد که اين موضوع نيز بر اهميت استراتژيک ايسلند در منطقه (و جهان) مى‌افزايد. در پى انعقاد اين موافقت‌نامه دفاعي، ايالات‌متحده آمريکا اقدام به تأسيس يک پايگاه مهم نظامى در منطقه Keflavik ايسلند که در نزديکى ريکياويک پايتخت اين کشور مى‌باشد، مى‌نمايد.

براساس موافقت‌نامه امنيتى فوق‌الاشعار، آمريکا متعهد مى‌گردد که در صورت بروز هرگونه حمله نظامى عليه ايسلند از اين کشور حمايت نمايد و در صورت بروز چنين حمله‌اى نيروهاى نظامى خود در پايگاه Keflavik را براى حمايت از ايسلند در اختيار ناتو قرار دهد. اين امر خود يکى از مهمترين دلايل افزايش اهميت استراتژيک ايسلند در طى چند دهه گذشته محسوب مى‌شود.

نقاط قوت و ضعف استراتژيک

ايسلند با توجه به عضويت در پيمان آتلانتيک شمالى در سال ۱۹۴۹ و انعقاد قرارداد دفاعى دو جانبه با ايالات متحده در سال ۱۹۵۱، توانسته است تا در طى سال‌هاى گذشته و به ويژه در دوران جنگ سرد امنيت خود را به‌خوبى حفظ نمايد.

از سوى ديگر ايسلند با توجه به جمعيت کم خود و نيز عدم برخوردارى از يک نيروى داراى تجربه فعاليت‌هاى نظامي، هيچگاه به‌عنوان يکى از اعضاءِ مهم پيمان آتلانتيک شمالى مطرح نبوده و در واقع عضويت اين کشور در ناتو با توجه به جمعيت بسيار کم و عدم برخوردارى از نيروهاى نظامي، تقريباً منحصر به‌فرد مى‌باشد.

على‌ايحال اهميت استراتژيک ايسلند پس از پايان دوران جنگ سرد براى پيمان آتلانتيک شمالى و ايالات‌متحده آمريکا تا حدودى کاهش يافته و بر اساس توافقى که در سال ۱۹۹۶ ميان ايسلند و ايالات‌متحده آمريکا صورت مى‌گيرد، دو کشور تمايل خود را جهت کاهش نيروهاى نظامى آمريکايى در پايگاه Keflavik ايسلند، اعلام مى‌دارند.