بخش کشاورزى به‌عنوان يک بخش اوليه در اقتصاد قبرس، به رغم کاهش سوددهى آن در توليد ناخالص ملى و اشتغال ادامه دارد. بخش کشاورزى از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۴ به‌سرعت رشد نمود وليکن به‌علت وقوع تحولات سال ۱۹۷۴ و خارج شدن ميزان زيادى از زمين‌هاى کشاورزى از دسترس دولت قبرس، بخش کشاورزى قبرس دچار صدمات جدى گرديد.


به رغم وجود مشکلات عديده‌ در اين بخش، در سال ۱۹۹۲ نزديک به ۱۳۵ ميليون پوند از راه صادرات محصولات کشاورزى عايد اقتصاد قبرس گرديده است. و علاوه بر اين حدود ۱۳% از کل افراد شاغل در قبرس در بخش کشاورزى مشغول به‌کار مى‌باشند. کشاورزى در قبرس به دو قسمت عمدهٔ محصولات کشاورزى و محصولات دامى تقسيم مى‌گردد. هدف درازمدت در بخش کشاورزى قبرس اين است که با مرور زمان بخش کشاورزى قبرس به‌صورت مدرنى درآيد.


اهداف ويژهٔ برنامهٔ پنج‌سالهٔ توسعهٔ اقتصادى سال‌هاى ۹۳-۱۹۸۹ در اين خصوص عبارتند از:


- ايجاد شرايط جهت مدرن‌سازى بخش کشاورزى

- توسعه و افزايش درآمدهاى بخش کشاورزى

- هماهنگى در توليدات کشاورزى قبرس با کمک‌هاى داخلى و خارجى

- توسعهٔ بخش اقتصاد خودکفائى (مشاغل خودگردان)

- توسعهٔ بهداشت عمومى

- توسعهٔ سرويس‌هاى کشاورزى عمومى

- توجه به تسهيلات و امکانات منابع آبى

- حفظ محيط‌ زيست طبيعى

- توسعهٔ صادرات کشاورزى و بهره‌بردارى از فرصت‌هاى ايجاد شده در اتحاديهٔ گمرکى قبرس و EEC


دولت قبرس جهت دستيابى به اهدف فوق برنامه‌ها و پروژه‌هاى مختلفى را به مرحلهٔ اجراء درآورده است. کشاورزى در قبرس به دو صورت آبى و ديمى مى‌باشد.

محصولات کشاورزى (Crop Production)

تنوع محيط‌هاى جغرافيائى و وجود آب و هواى مناسب جهت رويش انواع مختلف گياهان موجب گرديده است تا محصولات مختلفى شامل گندم و جو و انواع سبزيجات، سيب‌زمينى و ميوه‌هاى مختلف و مرکبات در جزيره به‌عمل آيد، در بخش يونانى‌نشين ميزان برداشت محصولات بدين ترتيب مى‌باشد: گندم ۸۰۰۰ تن، جو ۱۴۰،۰۰۰ تن، سيب‌زمينى ۱۹۰،۰۰۰ تن، دانه‌هاى روغنى ۹۰۰۰ تن، انگور ۲۱۲،۰۰۰ تن، پرتقال ۵۰،۰۰۰ تن، گريپ‌فروت ۶۷،۰۰۰ تن، ليمو ۴۲،۰۰۰ تن. در بخش ترک‌نشين ميزان برداشت محصولات بدين شرح بوده است: گندم ۲۲،۰۰۰ تن، جو ۸۸،۰۰۰ تن، سيب‌زمينى ۱۷،۰۰۰ تن، گوجه‌فرنگى ۱۹،۰۰۰ تن، خربزه و هندوانه ۸۰۰۰ تن، دانه‌هاى روغنى ۱۶،۰۰۰ تن، ليمو ۲۱،۰۰۰ تن گريپ‌فروت ۴۷،۰۰۰ تن و رتقال ۱۱۸،۰۰۰ تن.


محصولات دامى (Livestock Production)

محصولات دامى بخش عمده‌اى از کشاورزى قبرس را تشکيل مى‌دهد و تلاش‌هاى محققان وزارت کشاورزى و منابع طبيعى در اين زمينه مبتنى بر توسعهٔ توليدات دامى مى‌باشد و گاو، گوسفند و بز از محصولات عمدهٔ صنايع دامى قبرس مى‌باشند. تعداد احشام در بخش يونانى‌نشين بدين شرح مى‌باشد: ۴۹،۰۰۰ رأس گاو، ۳۲۵،۰۰۰ رأس گوسفند، ۲۰۸،۰۰۰ رأس بز، ۲۸۱،۰۰۰ رأس خوک، ۲،۴۷۵،۰۰۰ عدد مرغ. در بخش ترک‌نشين تعداد احشام بدين شرح مى‌باشد: ۱۲،۰۰۰ رأس گاو، ۱۹۲،۰۰۰رأس گوسفند، ۵۷،۰۰۰ رأس بز و ۱،۶۵۹،۰۰۰ عدد مرغ.


جنگل‌هاى قبرس

جنگل‌هاى قبرس محيطى در حدود ۱۷۵،۳۹۸ هکتار را مى‌پوشانند (۹۶/۱۸% از کل جزيره). نزديک به ۱۴۵،۹۸۷ هکتار از اين جنگل‌ها در ارتفاعات و کوه‌ها قرار دارند که اين جنگل‌ها شامل جنگل‌هاى دائمي، پارک‌هاى ملى و محيط‌هاى طبيعى مى‌باشد.


ماهيگيرى

در بخش ماهيگيرى قبرس مقدار صيد ماهى در سال گذشته به حدود ۲۸،۰۰۰ تن رسيد که داراى ارزشى معادل ۹،۵۰۰،۰۰۰ پوند بود. رشد قابل ملاحظه در اين بخش تقريباً از سال ۱۹۸۲ با تشکيل سازمان ماهيگيرى قبرس که در سال ۱۹۸۲ به‌وجود آمد فراهم آمد.



فعاليت‌هاى عمدهٔ کنونى سازمان ماهيگيرى قبرس شامل فعاليت جهت تکثير ماهيان آبزى و تکثير انواع مختلف ماهيانى که با هزينهٔ کمى قابل تکثير هستند و در همين راستا نيز اولين مزرعهٔ توليد و تکثير ماهيان پرورشى در سال ۱۹۸۵ گشايش يافت که در سال ۱۹۸۸ اين مزرعه اولين توليدات خود را وارد بازار نمود. در حال حاضر تعداد ۸ مزرعهٔ پرورش ماهى در قبرس وجود دارد.

مؤسسهٔ تحقيقات کشاورزى (Agricultural Research Institute)

مؤسسهٔ تحقيقات کشاورزى تنها مؤسسهٔ تحقيقات کشاورزى در قبرس مى‌باشد که به‌عنوان يک پروژهٔ مشترک ميان دولت قبرس و سازمان فائو در سال ۱۹۶۲ تأسيس گرديده است و تحت نظر وزارت کشاورزى فعاليت مى‌نمايد. هدف مؤسسهٔ تحقيقات کشاورزى يافتن راه‌هائى جهت حل مشکلات موجود و قابل پيش‌بينى در توليدات کشاورزى و دامى و رسيدن به راه‌هاى توليد بهتر و توسعهٔ محصولات مى‌باشد.



در حال حاضر ۴۵ کارشناس زيست‌شناس و حدود ۱۰۰ تکنسين و افراد ديگر در اين مؤسسه فعاليت مى‌نمايند. مؤسسهٔ تحقيقات کشاورزى شامل قسمت‌هاى زير مى‌باشد: بخش محصولات کشاورزي، بخش محصولات دامي، بخش منابع آبي، بخش محصولات نباتي، بخش گياهان و گل‌ها. مؤسسه همچنين يک بولتن دارد که به‌طور ساليانه به چاپ مى‌رسد. مؤسسهٔ تحقيقات کشاورزى همچنين با سازمان‌هاى بين‌المللى از قبيل سازمان بين‌المللى انرژى اتمى (International Atomic Energy Agency - IAEA)، سازمان خواروبار (فائو، Food & Agricultural Organization - FAO) و European Association For Animal Production - EAAP، International Development Research Center Of Canada - IDRC، International Service For National Agricultural Research - ISNAR، International Board For Plant Genetic Resources - IBPGR، International Centre For Agricultural Research In Dry Areas - ICARDA و ديگر سازمان‌هاى بين‌المللى رابطه دارد.

منابع آبى

آب نقش قابل ملاحظه‌اى را در تمامى رشته‌هاى توسعه در قبرس ايفاء مى‌نمايد. به دنبال برنامهٔ توسعهٔ اقتصادى ۹۳-۱۹۸۹ حدود ۱۲۳ ميليون پوند در خصوص توسعهٔ منابع آبى در قبرس سرمايه‌گذارى شده است. سازمان توسعهٔ منابع آبى تحت نظر وزارت کشاورزى و منابع طبيعى فعاليت مى‌کند.


در خصوص تأمين منابع آبى و حل مشکل جزيره در اين خصوص تا کنون چندين پروژه به مرحلهٔ اجراء گذاشته شده است، از طريق اين پروژه‌ها حدود ۳۰۰ ميليون متر مکعب آب قابل ذخيره و بهره‌بردارى مى‌باشد. اين پروژه‌ها عبارتند از:


- پروژهٔ پولميديا (Polemidia Project): در منطقه‌اى نزديک ليماسول در سال ۱۹۷۹ با صرف هزينه‌اى در حدود ۵/۴ ميليون پوند تکميل گرديد و قادر است در حدود ۲،۱۵۰ هکتار از زمين‌هاى منطقه را از لحاظ احتياجات آبى تأمين بنمايد. در سال ۱۹۹۲ اين شبکه به شبکهٔ مرکزى توليد منابع آبى کشور پيوسته است.


- پروژهٔ پافوس (Paphos Project): اين پروژه در سال ۱۹۸۳ به اتمام رسيد و قادر است منطقه‌اى در حدود ۵۰۰۰ هکتار را از لحاظ نيازهاى آبى تأمين نمايد. اين پروژه حدود ۲۵ ميليون پوند هزينه در بر داشته است که ۱۴ ميليون پوند از طريق بانک جهانى (World Bank) تأمين شده است.


- پروژهٔ توسعهٔ روستائى (Rural Development Project): اين پروژه در مرکز کوهستانى قبرس در سال ۱۹۸۴ با هزينه‌اى بالغ بر ۷۰ ميليون پوند به مرحلهٔ اجراء درآمده است و قادر به مشروب ساختن ۱۵۰۰ هکتار از زمين‌هاى مزروعى منطقه مى‌باشد.


- پروژهٔ پنداسکينوس (Pendaskinos Project): اين پروژه در سال ۱۹۹۰ در منطقهٔ مابين ليماسول و لارناکا و با هزينه‌اى بالغ بر ۳۴ ميليون پوند به اجراء درآمد و قادر به آبيارى منطقه‌اى در حدود ۱۴۵۰ هکتار مى‌باشد.


- پروژهٔ کانوى‌يور (Conveyor Project): اين پروژه به‌عنوان بزرگترين پروژهٔ توسعهٔ منابع آبى در قبرس مطرح مى‌باشد و قادر است تمام منطقهٔ جنوبى قبرس را از پافوس تا مزارع بزرگ سيب‌زمينى در جنوب شرقى فاماگوستا مشروب نمايد. پروژه‌هاى مختلف ديگرى نيز در مناطق مختلف قبرس به مرحلهٔ اجراء گذاشته شده‌اند.