نظم و انظباط

از اصولى که در اداره سازمان‌هاى مختلف از جمله سازمان خانواده بايد مورد توجه قرار گيرد، اصل نظم و انضباط است. انضباط در لغت به معنى استوارشدن، خوب نگهداشته‌شدن، نظم داشتن، مرتب بودن، آراستگى و نظم و ترتيب است. رعايت اصل انضباط در مديريت به معنى احترام و ارزش دادن به قوانين، مقررات و توافق‌هايى است که بمنظور سرعت و صحت گردش کار سازمان و پيشرفت آن تعيين شده است.

نظارت و کنترل

در دانش مديريت از وظايف عمدهٔ مديران توجه به اصل نظارت و آگاهى از نحوهٔ عمل و ميزان پيشرفت کار افراد هر سازمان است. در مديريت خانه و خانواده نيز نظارت بر فعاليت‌ها و رفتار اعضاى خانواده از وظايف رئيس خانوده است. از طريق نظارت مى‌توان:


- به ميزان پيشرفت برنامه‌ها پى برد.


- در مورد رفتار اعضاى خانواده به داورى پرداخت.


- پيشنهادهاى لازم را براى بهبود امورخانه و رفتار اعضاء ارائه داد.


- نقايص و معايب حاکم بر اعمال و رفتار اعضاى خانواده را شناخت و به موقع مطرح نمود و يا به رفع آنها اقدام کرد.

برنامه‌ريزى

برنامه‌ريزى را تفکر قبل از عمل، پيش‌بينى و آينده‌نگرى گفته‌اند. در دانش مديريت، از وظايف عمده هر مدير برنامه‌ريزى و داشتن طرح و برنامه است.


رعايت اين اصل در مديريت خانواده، بسيار مهم و ضرورى است، زيرا در خانواده، امکانات و منابع محدود است و نيازها و خواسته‌ها فراوان. مدير خانواده بايد از طريق تدبير و برنامه‌ريزى ترتيبى دهد که از بودجه و ساير امکانات خانواده به بهترين شيوه و بترتيب اولويت به نيازها و درخواست‌هاى اعضاى خانواده پاسخ دهد.

مشورت

از اصولى که در مديريت‌هاى مختلف از جمله مديريت خانواده بايد مورد توجه قرار گيرد اصل مشورت و ارزش‌دادن به نظر ديگران است . مدير خانواده در امور متعدد خانه مانند خريد مسکن، تهيه لوازم، انتخاب مدرسه و ثبت‌نام فرزندان و... مى‌توانند با اعضاى خانواده مشورت کند. اين امر موجب مى‌شود که:


- اعضاى خانواده به ارائه پيشنهاد‌هاى سازنده بپردازند و فضاى خانواده به فضايى بالنده، روح‌بخش و تبادل‌نظر تبديل گردد.


- هريک از اعضاء درخانه احساس شخصيت کنند و خود را در ادارهٔ امور خانواده سهيم و شريک بدانند.


- نسبت به امور خانواده حساس بوده و خود را مسؤول بشناسند.


- تصميمات مدير خانواده بهتر اجرا گردد و اعضاء در قبول و اجراى آن همکارى کنند.


- زمينه لازم براى رشد فکرى و آشنايى با مسايل و مشکلات زندگى در اعضاى خانواده فراهم گردد.

تقسيم کار

معمولاً پس از تعيين اهداف و وظايف و فعاليت‌هاى هرسازمان، بايد اين وظايف به تناسب تعداد، مقام و جايگاه هرفرد تقسيم گردد.


توجه به اصل تقسيم کار در مديريت خانه و خانواده نيز ضرورت دارد. زيرا خانواده يک واحد کوچک اجتماعى است که اعضاى آن به ويژه کودکان و نوجوانان بايد براى زيستن و زندگى در آينده آماده شوند و يک نفر نمى‌تواند و نبايد تمام امور خانه و خانواده را انجام دهد و ديگران فقط حضور داشته و نقشى را به عهده نداشته باشند.

وحدت مديريت

براى اجراى برنامه‌هاى هر سازمان يا بخشى از آن، اتخاذ تصميم نهايى بايد بعهده يک نفر يا افراد خاصى باشد و اعضاى سازمان در اجراى برنامه‌ها و تحقق هدف‌هاى مشترک از يک نفر به نام مدير يا رئيس يا مسؤول دستور گرفته و در قبال وى مسؤول باشند. در خانه و خانواده نيز مسؤوليت و رياست خانواده با مرد است و همه اعضاى خانواده بايد اين اصل را بپذيرند و در اداره خانواده به وحدت مديريت معتقد باشند

وحدت هدف

وجود وحدت هدف يا هدف‌هاى مشترک در هر سازمان يا نهاد امرى اساسى و لازمهٔ ايجاد آن است زيرا:


- فعاليت‌ها و کوشش‌هاى سازمان را جهت مى‌بخشد.


- معيارها و موازينى‌ براى تعيين ميزان توفيق سازمان ارائه مى‌دهد.


- افراد سازمان را به مقاصد و تلاش‌هاى خود واقف مى‌سازد.


- زمينهٔ برنامه‌ريزى و رهبرى را براى مدير مساعد مى‌نمايد.