حواس پنجگانه
حس بينايى
۳-۴ سالهها:
بايد بتوانند تصاوير يا اشيايى را که مشابه يکديگرند، از ميان يک مجموعه تصاوير يا اشيا شناسايى کرده، جور کنند.
۴-۶ سالهها:
- بايد بتوانند يک تصوير، طرح يا يک شيء مختلف را از ميان مجموعهاى از تصاوير و اشياى مشابه شناسايى کنند.
- بايد بتوانند تفاوت بين دو تصوير مشابه را شناسايى کنند.
- بايد بتوانند يک شکل ويژه را در يک تصوير داده شده پيدا کنند.
- بايد بتوانند يک حرف الفبا را از ميان چندين حرف مشابه شناسايى کنند.
- بايد بتوانند شکل نوشته شده نام خود را تشخيص دهند.
از کودکان انتظار مىرود تا فقط براساس درک خود، تشخيص دهند. از آنها انتظار نمىرود که کلمات يا حروف الفبا را بخوانند و سپس تشخيص دهند.
حس شنوايى
۳-۴ سالهها:
- بايد بتوانند، صداهاى معمولى مختلف را در محيط از هم تميز دهند.
- بايد بتوانند با شنيدن يک صدا به آسانى مسير صدا را مشخص کنند.
۴-۵ سالهها:
- بايد بتوانند يک شيء آشنا را از طريق صدا براحتى شناسايى کنند.
- بايد بتوانند صداها را بر حسب بلندى و آهستگى رديف کنند ( به ترتيب قرار دادن از بلند به آهسته).
- بايد بتوانند صداى اول يک کلمه را شناسايى کنند و کلمه ديگرى را با همان صدا درست کنند.
- بايد بتوانند کلمهاى همقافيه با کلمهٔ داده شده حتى اگر بىمعنى هم باشد، بسازند.
۵-۶ سالهها:
- بايد بتوانند حيوانات، پرندگان و اشياى آشنا را از صداى آنها بشناسند.
- بايد بتوانند افراد را ازطريق صدايشان شناسايى کنند.
- بايدبتوانند صداى اول و آخر (آغاز و پايان صداها) کلمات را شناسايى کنند و با اين صداها کلمات ديگرى بسازند.
- بايد بتوانند کلمهاى معنىدار و همقافيه با يک کلمهٔ داده شده توليد کنند.
حس لامسه
۳-۴ سالهها:
بايد توانايى شناسايى و تشخيص بين زبر و صاف، و سخت و نرم را داشته باشند.
۴-۵ سالهها
بايد توانايى ناميدن، طبقهبندى کردن و رديف کردن ( به ترتيب قرار دادن) سطوح زبر و صاف يا سخت و نرم در سه سطح يعنى زبر - صاف - صافتر را داشته باشند.
۵-۶ سالهها:
- بايد توانايى شناسايى و ناميدن بافتهاى مختلف با چشم بسته را داشته باشند.
- بايد توانايى رديف کردن سطوح زبر و صاف يا سخت و نرم در بيشتر از سه سطح را داشته باشند.
حس بويايى
۳-۴ سالهها:
بايد بتوانند بوهاى خوشايند را از بوهاى ناخوشايند تميز دهند.
۴-۵ سالهها:
بايد بتوانند اشياى مختلف را از نظر بو شناسايى کنند.
۵-۶ سالهها:
بايد بتوانند بوهاى آشنا را نام ببرند.
۴-۶ سالهها:
کودکان را به پارک و يا محل طبيعى ديگرى ببريد و از آنها بخواهيد تا اشيا را مشاهده کنند و به اشيا و مواد بدبو و خوشبو اشاره کنند.
موادى را که بوى تند و آشنايى دارند مانند کاه گِل، اسپند، عود و غيره به کلاس بياوريد. از کودکان بخواهيد تا با چشمان بسته مواد را از نظر بو امتحان کرده، شناسايى کنند. موادى را هم که بوى مشخصى ندارند مانند شکر، آب و غير، اضافه کنيد.
کارتهاى تصويرى که مواد مختلفى مانند سير، گل رُز، ليمو ترش، ميوههاى مختلف، آرد، آشغال و يا قوطىها و جعبههاى بدون استفاده و غيره را نشان مىدهند، درست کنيد. به کودکان اجازه دهيد تا کارتها را از نظر خصوصيات تصويرى که نشانه بوى ناخوشايند و يا خوشايند آنهاست، دستهبندى کنند.
از کودکان بخواهيد تا واکنش خود را نسبت به بوهاى مختلف، به صورت پانتوميم نشان دهند. از کودکان بخواهيد تا بصورت نيمدايره بنشينند و نام هر شيء را با بوى خاص آن نام ببرند. از آنها بخواهيد تا در صورتى که بوى شيء خوشايند باشد، واکنش خود را با گفتن به-به و در صورت ناخوشايند بودن با گفتن اَه-اَه بيان کنند.
حس چشايى
۳-۴ سالهها:
بايد بتواند مزههاى شيرين، ترش و شور را تشخيص دهد.
۴-۵ سالهها:
بايد بتواند مزههاى مختلف را از يکديگر تميز دهد و نام ببرد؛ يعنى شيريني، شوري، تلخى و ترشي.
۵-۶ سالهها:
بايد بتواند موادغذايى آشنا را از طريق حس چشايى شناسايى کند؛ براى مثال ليمو، شکر، سس يا فلفل و غيره.