سطوح رشد جسمى و حرکتى

رشد جسمى و حرکتى يک کودک تحت‌تأثير عوامل مختلفى مانند عوامل ژنتيکي، وضعيت تغذيه، شرايط عمومى بدن و نيز فرصت براى حرکت و تمرين‌هاى ورزشى قرار مى‌گيرد.

رشد حرکتى بصورت يک الگوى قابل پيش‌بينى جريان دارد و در حاليکه توالى رشد هر کودک در طى عبور از مراحل رشد حرکتى تقريباً ثابت است، اما ميزان و نحوهٔ رشد او در هريک از مراحل از کودکى به کودک ديگر متفاوت است و هر کودک از جدول زمانى خود پيروى مى‌کند.

تربيت ويژه يا محرکات خاص به بهبود کيفيت مهارت‌هاى کسب شده کمک مى‌کند و اين تنها در صورتى است که کودک به مرحله لازم و آمادگى جسمى رسيده باشد. سال‌هاى اوليه کودکي، مرحلهٔ ايدئالى براى يادگيرى مهارت‌هاى حرکتى را تشکيل مى‌دهد؛ زيرا:

- بدن کودکان در اين مرحله مستعدتر از بدن نوجوانان و بزرگسالان است و در نتيجه يادگيرى مهارت‌ها آسان‌تر است.

- کودکان در اين مرحله مهارت‌هاى کسب‌شده قبلى کمترى دارند که در يادگيرى مهارت‌هاى جديد تداخل ايجاد مى‌کند.

- کودکان در اين مرحله، کنجکاوى بيشترى دارند و در يادگرفتن امور جديد مشتاق‌تر هستند و کوشش بيشترى صرف مى‌کنند. به همين علت، محرکات لازم را براى کوشش در يادگيرى فراهم مى‌آورند.

- استخوان‌ها و ماهيچه‌هاى کودکان هنوز در اين مرحله در حال شکل‌گيرى و رشد هستند. کودکان همچنين، از فعاليت زياده از حد يا نشستن در يک محل بدون حرکت براى مدتى زياد، خيلى زود خسته مى‌شوند.

کودکان در مرحله اوليه کودکي، تمايل به انجام کارها با يک دست پيدا مى‌کنند. عموماً، کودکان را بايد به استفاده از دست راست و از طريق فعاليت‌هاى مناسب تشويق کرد. با وجود اين اگر کودکى مطمئناً چپ دست است، نبايدبراى استفاده از دست راست مجبور شود؛ زيرا اين امر سبب ايجاد اضطراب در او مى‌شود.

در حاليکه کنترل کامل مثانه و ادرار، تا سه سالگى حاصل مى‌شود، حوادث ناخوشايند توالت، به علت بيمارى يا ناراحتى‌هاى عاطفى و يا مشغول شدن به فعاليتي، ممکن است براى کودکان پيش آيد. به همين علت ياد‌آورى کردن اتفاقى آنها در اين سنين بسيار ضرورى است. اگرچه به کودک بايد گفته شود که مراقب خود باشد و از توالت استفاده کند، ولى هرگز نبايد به دليل اينگونه حوادث اتفاقي احساس گناه و حقارت کند.

رشد هماهنگى حرکتى