مشخص کردن زمينه موضوع
در محيطهاى آموزشي، موضوع توسط استاد تعيين و يا با مشاوره با استاده، توسط دانشجو يا دانشآموز انتخاب مىشود. در محيطهاى غيرآموزشى (مثلاً در محيط کار)، يا توسط مديريت بالاتر درخواست مىشود، يا توسط فرد يا سازمانى خارج از محيط کار تقاضا مىشود و بندرت توسط ارائهکننده انتخاب مىگردد.
تحديد موضوع
موضوع ارائه بايد محدود و کاملاً تعريف شده باشد، زيرا هر موضوعى را مىتوان از چند جنبه مورد مطالعه و بررسى قرار داد. ميزان تحديد موضوع بستگى به عواملى دارد از جمله:
- سطح ارائهکننده
- هدف ارائه
- وضع مخاطبين
- ملاحظات فني
- ميزان گستردگى زمينه موضوع
- خواستههاى مخاطبين
- مدت ارائه
- امکانات آمادهسازى محتواى ارائه
- ملاحظات مديريتي
- سطح ارائه
در محيط آموزشى - پژوهشى هر چه سطح آموزش يا پژوهش بالاتر باشد تحديد دقيقتر و تخصصىتر مىشود تا حدّى که در سطوح بالاى آکادميک، موضوع تحقيق و ارائه منطقاً بايد کاملاً مشخص و خوشتعريف و گاه بسيار ظريف و موشکافانه باشد. ...
براى تحديد موضوع ضوابطى وجود دارد مثل:
- مقطع تاريخي
- محدوده جغرافيايي
- خصوصياتى از مخاطب
- جنبه يا جنبههايى از خود موضوع
اِعمال ضابطه (ضوابط) تحديد مىتواند براساس انتخاب خود ارائهکننده يا درخواست فردى ديگر يا سازمان خواستار ارائه صورت پذيرد.
تعيين عنوان مناسب
عنوان موضوع را بايد با جمله يا عبارتى حتىالامکان کوتاه و گويا بيان کرد. اين جمله يا عبارت مىتواند بصورت زير باشد:
- جمله گزارهاي
مثال: کار با کامپيوتر، ضريب هوشى کودکان را افزايش مىدهد. در صورت انتخاب اين نوع جمله، ارائهکننده بايد گزاره را اثبات کند.
- جمله پرسشي
مثال: آيا کار با کامپيوتر ضريب هوشى کودکان را کاهش مىدهد؟
- عبارت مصدري
مثال: بررسى تأثير کار با کامپيوتر بر ضريب هوشى کودکان.
در ارائه آکادميک معمولاً از صورت سوم استفاده مىشود گاه همراه کلماتى از قبيل: مطالعهاى در ... ، در موردِ ... ، و ... .
عنوان موضوع بايد خصوصيات زير را داشته باشد:
- گويا و صريح
- کوتاه
- فاقد کلمات زائد
- واقعي، صادقانه و نه مبالغهآميز
- حتىالامکان فاقد علائم کوتهنويسي، فرمول و ...
- داراى حدود پانزده کلمه و از اين ميان، حدود چهار کلمه اصلي.