وجود فرهنگ تحقيق

يعنى اين‌که فرهنگ جامعه در سطحى باشد که به کارهاى تحقيقاتى بهاى لازم را بدهد و براى آن ارزش و اعتبار قائل شود تا افراد به امور تحقيقاتى علاقه‌مند شده، تحقيق علمى از رشد و تکامل برخوردار گردد. بعلاوه، وجود امکانات و فنون و مهارت‌هاى لازم و پيشرفته براى انجام دادن تحقيقات علمى در جامعه ضرورت دارد؛ زيرا اگر جامعه فاقد اين تمهيدات باشد پژوهشگر نخواهد توانست تحقيقات علمى ارزشمند انجام دهد، يا در صورت انجام دادن، تحقيق او مورد پذيرش جامعه قرار نخواهد گرفت.

سازمان لازم

فعاليت‌هاى تحقيقاتى علاوه بر سازمان درونى هر پروژه تحقيق، نيازمند پشتيبانى مؤسسات تحقيقاتى است. اين‌گونه مؤسسات ممکن است در سطح ملى و کشورى يا منطقه‌اى يا استانى و محلى فعاليت داشته باشند. همچنين، ممکن است به‌صورت مستقل يا وابسته به دستگاه‌هاى دولتى يا دانشگاه‌ها يا کارخانه‌ها و مؤسسات خصوصى حامى تحقيقات باشند.

ابزار تحقيقاتى

تحقيقات علمى بدون ابزار و مواد مقدور نيست. علاوه بر بودجهٔ مورد نياز براى هر يک از پروژه‌هاى تحقيقاتي، بسته به نوع و ماهيت آنها ابزارهاى خاصى نيز مورد احتياج است که براى مثال مى‌توان از وسايل آزمايشگاهي، ابزارهاى اندازه‌گيري، وسايل نقليه، رايانه، کتاب و مجله و شبکهٔ اطلاع‌رسانى نام برد. بى‌شک، تأمين اين‌گونه وسايل و ابزار با تأکيد بر جديد يا مدرن بودن آنها از ضرورت‌هاى کار تحقيقاتى است.

فراغت لازم براى محقق

براى پرداختن به کار تحقيق فراغت خاطر لازم است؛ زيرا اشتغالات فکرى مانع کار تحقيق مى‌شود و بايد رفع نيازهاى محققان از حيث مسکن، وسيله نقليه و ديگر ابزار مورد نياز مورد توجه خاص قرار گيرد. همچنين، ايجاد سازمان‌هاى متشکل‌کنندهٔ محققان نظير انجمن‌هاى صنفى براى حمايت از حقوق آنان و نيز تأسيس سکونت‌گاه‌ها و مراکز تجمع آنان در شهرها يا ايجاد پژوهشکده‌هاى دولتى يا خصوصى مى‌تواند بسيار سودمند باشد.

ضوابط و مقررات مالى و اجرايى

ضوابط و مقررات مالى و اجرايى پروژه‌ها و فعاليت‌هاى تحقيقاتى (به‌ويژه در بخش دولتي) بايد به‌گونه‌اى سازمان پيدا کند که تحقيق علمى را تسهيل نموده، محققان را تشويق و ترغيب نمايد. متأسفانه در کشور ما اين ضوابط و مقررات در مواقعى کار تحقيقات را پيچيده‌ کرده، به‌عنوان عوامل بازدارنده عمل مى‌کند که طبعاً بايد براى آن چاره‌انديشى شود.

محقق

براى هر کار تحقيقاتى وجود نيروهاى محقق ماهر و مطلع از فنون تحقيقاتى پيشرفته ضرورى است.

بودجه

انجام دادن تحقيق بدون بودجه و تخصيص منابع مالى از طرف سازمان‌هاى دولتى يا خصوصى ممکن نيست.