مشاوره با راهنمايى تفاوت دارد. راهنمايى مفهوم وسيعى دارد و تمام برنامه‌ها و فعاليت‌هايى را که براى کمک به فرد تهيه مى‌شوند شامل مى‌گردد. در حاليکه مشاوره يکى از خدمات و تکنيک‌هاى خاص راهنمايى است و اصطلاحاً قلب راهنمايى به‌حساب مى‌آيد. راهنمايى جنبهٔ پيشگيرى و مشاوره در وهلهٔ اول بعد درمانى دارد. بدين معنى که از طريق راهنمايى از بروز مشکلات جلوگيرى مى‌شود و مشاوره به حل مشکلات کمک مى‌کند.
لازم به توضيح است که بين مشاوره و روان‌درمانى نيز تفاوت‌هايى چند وجود دارد. هر مکتب روان‌درماني، تعريف و هدف و شيوهٔ عملى خاص و معينى از روان‌درمانى ارائه مىدهد. (براى اطلاع بيشتر به کتاب نظريه‌هاى مشاوره و روان‌درمانى مراجعه کنيد)
به نظر بوهلر (۱۹۶۲) (Buhler) روان‌درماني، جريانى است که شيوهٔ درست زيستن با خود و ديگران را به فرد مى‌آموزد. درمان‌گر که فردى متخصص و کارآزموده است با ايجاد رابطهٔ درمانى در جهت حل مشکلات روانى درمان‌جو اقدام مى‌کند و او را در کسب سازگارى بهتر با زندگى يارى مىدهد. از طريق روان‌درماني، کژرفتارى‌ها و اختلالات روانى درمان مى‌شوند و سازمان شخصيت درمان‌جو بر اساس معيارهاى مطلوب فردى و اجتماعى تغيير مى‌کند. به عقيدهٔ پاترسون (۱۹۷۴) بين مشاوره و روان‌درماني، تفاوت مهم و اصولى وجود ندارد. زيرا هدف غائى مشاوره و روان‌درماني، تأمين رشد مناسب و افزايش کارآئى و بهبودى در تعامل فرد با ديگران است. به نظر برامر و شوستوروم (۱۹۶۸) (Brammer & Shostrom) تفاوت بين مشاوره و روان‌درمانى بيش از آنکه کيفى باشد، کمّى است. از طريق مشاوره به اصلاح و رفع مشکلات تربيتي، شغلي، تحصيلي، خانوادگي، و بهداشتى افراد عادى در مدت زمان کوتاه اقدام مى‌شود، در حالى که با استفاده از روان‌درمانى به حل مشکلات افراد مبتلاء به ناراحتى‌هاى روانى شديدتر در مدت طولانى‌ترى مبادرت مى‌گردد. تايلر (۱۹۶۹) (Tyler) معتقد است که مشاوره کمک به افراد عادى است که هويت و شناخت روشنى از خود دارند و مشکلات آنان بيشتر ماهيت و جنبهٔ تربيتى دارد. در حاليکه از طريق روان‌درمانى به حل مشکلات و اختلالات عميق شخصيتى اقدام مى‌شود.
دربارهٔ تفاوت بين مشاوره و روان‌درمانى سخن بسيار گفته شده است. مى‌توان نتيجه گرفت که در مشاوره اولاً مسائل حاد عاطفى کمتر مطرح مى‌شوند؛ ثانياً نسبت به مراجع و نگرانى او نگرش مثبت بيشترى وجود دارد؛ و ثالثاً مدت درمان کوتاه‌تر است.