سبقت اقتصادی گردشگری از خودروسازی

دنیای اقتصاد، امیر شاملویی:بر اساس گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) که به مقایسه سهم اقتصادی صنایع‌ مختلف در دنیا پرداخته، در سال 2016 بخش سفر و گردشگری رتبه چهارم مشارکت اقتصادی و اشتغال در بین صنایع مختلف در جهان را به خود اختصاص داده است. طبق این گزارش میزان مشارکت این بخش در تولید ناخالص داخلی جهان بیش از بخش‌هایی همچون خودروسازی و کشاورزی و مشارکت آن در اشتغال از خودروسازی نیز بیشتر بوده است. علاوه‌بر این انتظار می‌رود در 10 سال آینده، گردشگری در سطح جهان به‌طور متوسط با رشد 4 درصدی در هر سال افزایش یابد که از این نظر نیز پس از بخش بانکداری و خدمات مالی در جایگاه سوم قرار گرفته است. این گزارش، صنایع مختلفی مانند گردشگری و سفر، خرده‌فروشی (بدون کلی فروشی)، معدن، خدمات مالی، ساخت و ساز، ارتباطات، تولید مواد شیمیایی، بانکداری، خودروسازی، سایر صادرات خدمات و کشاورزی را مورد مقایسه قرار داده است.

در یک قدمی «ساخت و ساز»

براساس گزارش‌ شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC)، مشارکت مستقیم اقتصادی گردشگری در سال 2016 به 3/ 2تریلیون دلار رسید. این میزان بیش از مشارکت اقتصادی بخش‌های خودروسازی و تولید مواد شیمیایی است. علاوه‌بر این، مقایسه بین مشارکت اقتصادی صنایع مختلف نشان می‌دهد بخش سفر و گردشگری تقریبا 60 درصد از اندازه بخش ساخت و ساز جهانی است. سفر و گردشگری بر اساس اطلاعات سال 2016، پس از خرده‌فروشی، خدمات مالی و ساخت‌وساز در رتبه چهارم مشارکت اقتصادی در جهان قرار داشته است. پس از گردشگری نیز به ترتیب تولید مواد شیمیایی، خودروسازی، کشاورزی، معدن و بانکداری قرار داشته‌اند.

در همین حال، با در نظر گرفتن آثار غیرمستقیم و القایی، بخش سفر و گردشگری در سراسر جهان 6/ 7 تریلیون دلار ارزش ایجاد کرده است که بیش از تمام بخش‌های دیگر غیر از بخش خرده‌فروشی، خدمات مالی و ساخت‌وساز است. رده‌بندی تولید ناخالص داخلی کلی نیز همانند مشارکت مستقیم است. بخش خرده‌فروشی با 1/ 18 تریلیون دلار بیشترین میزان تاثیرگذاری بر اقتصاد جهانی را داشته و پس از آن، خدمات مالی با 5/ 14 تریلیون دلار، ساخت‌وساز با 3/ 10 تریلیون دلار، بالاتر از گردشگری و سفر قرار دارند. پس از گردشگری نیز بخش‌های تولیدات مواد شیمیایی با 5/ 6 تریلیون دلار، خودروسازی با 1/ 6 تریلیون دلار، کشاورزی با 8/ 5 تریلیون دلار، معدن با 5 تریلیون دلار و بانکداری با 8/ 4 تریلیون دلار قرار دارند.

جایگاه چهارم در تولید ناخالص داخلی

براساس اطلاعات و آمار منتشرشده در این گزارش، از نظر آثار مستقیم، غیرمستقیم و القایی در تولید ناخالص داخلی، 2/ 10 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان در سال 2016 در بخش سفر و گردشگری ایجاد می‌شود. این میزان بیش از بخش مواد شیمیایی است که 6/ 8 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهد. بخش خرده‌فروشی نیز نزدیک به یک چهارم تولید ناخالص داخلی در جهان را در بر می‌گیرد و بخش خدمات مالی نیز حدود یک پنجم آن را تشکیل می‌دهد. بخش ساخت و ساز هم حدود 14 درصد از اقتصاد جهانی را به خود اختصاص می‌دهد.

اشتغال‌زایی «گردشگری» دو برابر «خدمات مالی»

در همین حال براساس گزارش مقایسه‌ای WTTC، بخش سفر و گردشگری در مجموع 7/ 108 میلیون شغل مستقیم را در سراسر جهان در سال 2016 در اختیار داشته است. این بخش در سراسر جهان به‌طور مستقیم بیش از هر بخش دیگری به جز کشاورزی، ساخت و ساز و خرده‌فروشی شغل فراهم آورده است و در رده چهارم صنایع اشتغال‌زا قرار دارد. نکته قابل توجه دیگر اینکه بخش سفر و گردشگری به‌طور مستقیم تقریبا دو برابر بخش خدمات مالی و بیش از 5 برابر بخش تولیدات مواد شیمیایی شغل پدید آورده است. پس از این چهار بخش نیز به ترتیب بخش‌های خدمات مالی، بانکداری، معدن، تولیدات مواد شیمیایی و خودروسازی قرار دارند. شاغلان در بخش کشاورزی حدود 700 میلیون نفر را در جهان تشکیل می‌دهند و بخش‌های ساخت و ساز و خرده‌فروشی نیز بیش از 200 میلیون نفر را در جهان مشغول کرده‌اند.

خدمات مالی با 62 میلیون شغل، بانکداری با 30 میلیون شغل، معدن با 28 میلیون شغل، تولیدات مواد شیمیایی با 20 میلیون شغل و خودروسازی با 16 میلیون شغل در رده‌های بعدی قرار دارند. بخش سفر و گردشگری تقریبا در مجموع 2/ 292 میلیون نفر را به‌طور مستقیم، غیرمستقیم و القایی در سال 2016 در سراسر جهان به طوری پایدار مشغول به‌کار داشته است. این میزان فراتر از تاثیرات خودروسازی، بانکداری، معدن، تولیدات مواد شیمیایی و خدمات مالی است. وقتی به وضعیت بخش‌های مختلف از نظر اشتغال کل (با در نظر گرفتن اشتغال غیرمستقیم و القایی) نگاه بیندازیم، مشاهده می‌شود که بخش خرده‌فروشی با تعداد زیاد مشاغل غیرمستقیم و القایی خود، یعنی بیش از یک میلیارد و 200 میلیون نفر، در رتبه نخست صنایع قرار می‌گیرد و پس از آن نیز کشاورزی با اختلافی نه چندان زیاد و بخش ساخت و ساز با بیش از 400 میلیون نفر و گردشگری با حدود 300 میلیون نفر جای می‌گیرند.

خدمات مالی نیز به واسطه مشاغل غیرمستقیم و القایی فراوان خود تقریبا همین تعداد را دارد و پس از آن نیز تولیدات مواد شیمیایی با اندکی بیش از 200 میلیون نفر قرار دارد. در سه بخش پایانی نیز به ترتیب معدن، بانکداری و خودروسازی جای دارند که هر سه کمتر از 200 میلیون نفر اشتغال جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. بخش سفر و گردشگری هم به‌طور مستقیم و هم غیرمستقیم 6/ 9 درصد از اشتغال جهانی در سال 2016 را تشکیل داده است. به ازای هر شغلی که به‌طور مستقیم در بخش سفر و گردشگری ایجاد شده است، تقریبا دو شغل دیگر نیز به‌طور غیرمستقیم یا القایی ایجاد و موجب شده این بخش قدرت بیشتری در سهم اشتغال نسبت به ساخت و ساز و کشاورزی داشته باشد. رده‌بندی این بخش نیز همانند بخش قبلی است.

پیش‌بینی ده ساله رشد صنایع مختلف

در همین حال شورای جهانی سفر و گردشگری پیش‌بینی می‌کند تولید ناخالص داخلی سفر و گردشگری جهانی تا یک دهه آینده در هر سال 4درصد رشد کند. در مقایسه می‌توان گفت انتظار می‌رود در مجموع اقتصاد جهانی در هر سال با رشد 7/ 2 درصدی توسعه و گسترش یابد و این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود بخش‌های معدن و کشاورزی به ترتیب با رشد 2 و 2/ 2 درصد در هر سال روبه‌رو باشند. از نظر رشد، براساس پیش‌بینی‌ها پس از بخش بانکداری که شاهد بیشترین رشد در تولید ناخالص داخلی در بازه زمانی 2027-2017 با رشد 6/ 4 درصد خواهد بود، بخش خدمات مالی با رشد 2/ 4 درصد قرار دارد و پس از این دو نیز گردشگری و سفر جای گرفته است. در رده چهارم مشترک رشد صنایع در دهه آتی نیز بخش ساخت و ساز و خرده‌فروشی با رشد 6/ 3 درصدی به ازای هر سال در یک دهه آتی جای دارند و بخش تولید مواد شیمیایی با رشد 3درصدی در رتبه ششم است. خودروسازی نیز با رشدی 5/ 2درصدی رتبه هفتم صنایع را به خود اختصاص می‌دهد و پس از آن نیز کشاورزی و معدن به ترتیب با رشدهای 2/ 2 و 2 درصدی در واپسین رتبه‌ها واقع شده‌اند.

مقایسه منطقه‌ای

در این گزارش همچنین مناطق مختلف جهان از نظر مشارکت کلی در اقتصاد و اشتغال در گردشگری و سفر مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این بررسی، از نظر مشارکت بخش گردشگری در اقتصاد، منطقه آسیا و اقیانوسیه با 3/ 2 تریلیون دلار در رده نخست قرار گرفته و قاره آمریکا نیز با 2/ 2 تریلیون دلار در رده بعدی قرار دارد. قاره اروپا با 2 تریلیون دلار از این حیث در رده سوم واقع شده و خاورمیانه با 227 میلیارد دلار و قاره آفریقا با 166 میلیارد دلار در رده‌های بعدی جای دارند. از نظر اشتغال بخش گردشگری نیز منطقه آسیا و اقیانوسیه با 9/ 152 میلیون نفر رتبه نخست را دارد و پس از آن به ترتیب قاره آمریکا با 7/ 42 میلیون نفر، قاره اروپا با 36 میلیون نفر، قاره آفریقا با 7/ 20 میلیون نفر و خاورمیانه با 7/ 5 میلیون نفر در رده‌های بعدی جای گرفته‌اند.