اِبْن‌ِ شَرَف، ابوالفداء عمادالدین اسماعیل بن ابراهیم بن محمد بن علی قدسی یا مقدسی (782 یا 783-852ق/1380 یا 1381- 1448م)، ادیب، حساب دان و فقیه شافعی. ابن شرف در بیت المقدس زاده شد و همانجا پرورش یافت. حدیث و علوم قرآنی را نزد استادانی چون ابوالخیر بن علائی و علم حساب و اوقات و فرائض را نزد شهاب الدین احمد بن هائم آموخت و از کسانی چون شمس‌الدین احمد قلقشندی و شمس‌الدین محمد برماوی و حسن بن علی خطیبی ابیوردی استفاده کرد و در آن فنون مهارت تمام یافت (سخاوی، الضوء اللامع، 2/284، 285؛ همو، التبر المسبوک، 236). ابن شرف احتمالاً پس از 814ق/ 1411م به قصد حج از فلسطین بیروت شد و پس از زیارت کعبه به قاهره رفت و رحل اقامت افکند (همو، الضوء اللامع، 2/285). گویا نخست مدتی در دمشق ماند زیرا علیمی (1/181) از او به عنوان «معید» مدرسهٔ صالحیه یاد کرده است و از همین عنوان «معید» می‌توان دانست که وی در تاریخی به آنجا رفته که هنوز به مراحل تکامل علمی نرسیده بوده است. ابن شرف در قاهره چنان دچار تنگدستی شد که به ناچار شبانه به فروختن خربزه پرداخت، اما قاضی مصر ولی‌الدین احمد بن عبدالرحیم عراقی که از این معنی آگاه شد، ابن شرف را جهت تعلیم و تربیت نوادگان خود به خدمت گرفت. ابن شرف در این مقام نیز از محضر ولی‌الدین عراقی و دانشمندانی چون عبدالرحمان جلال‌الدین بلقینی عسقلانی بهره‌مند شد. در همان ایام (820ق/1417م) به تربیت و تعلیم شاگردانی چون شرف‌الدین یحیی بن محمد مناوی پرداخت و برخی از اصحاب ولی‌الدین عراقی نزد او علم آموختند و آثار ابن هائم در حساب را نزد او خواندند. ابن شرف مدتی بعد به زادگاه خود بیت المقدس بازگشت و به عنوان یکی از پیشوایان آن دیار به تدریس پرداخت و شاگردانی چون ابن حسّان و ابن ابی شریف و بقاعی تربیت کرد و سرانجام در همانجا درگذشت و در مقبرهٔ الساهرهٔ بیت‌المقدس به خاک سپرده شد (سخاوی، علیمی، همانجاها). ابن شرف که روزگار را به زهد می‌گذرانید و از او با عنوان «بحر المعقول و المنقول» و «عین فقهاء الشافعیهٔ» (همانجاها) یاد کرده‌اند، گذشته از تدریس به تصنیف و شرح کتابهای متعددی دست زد. آثار او در مآخذ بدین قرار ثبت شده است: 1. توضیح یا شرحی بر البهجهٔ الحاوی الصغیر فی الفروع شیخ نجم‌الدین قزوینی، در 2 جلد. وی گویا شرح مطولی نیز بر آن آغاز کرده بود که به امام نرسید (سخاوی، علیمی، همانجاها؛ سیوطی، 92؛ حاجی خلیفه، 1/627)؛ 2. شرحی بر تهذیب التنبیه فی فروع الشافعیهٔ شیخ ابواسحاق شیرازی (سخاوی، همانجا؛ حاجی خلیفه، 1/492)؛ 3. طبقات الشافعیهٔ (بغدادی، 2/79) که ظاهراً مراد، مختصر طبقات الشافعیهٔ اسنوی (؟) است (سخاوی، همانجا؛ قس: الموسوعهٔ الفلسطینیهٔ، 1/247)؛ 4. اختصار کتاب الالغاز اسنوی (همانجاها) و نیز مجموعه‌های مفید دیگر. ابن شرف شعر نیز می‌سروده و سخاوی ابیاتی از آن را ذکر کرده است ( الضوء اللامع، 2/285-286).