اِبْن‌ِ شاس، ابومحمد جلال‌الدین عبدالله بن محمد بن نجم جذامی (د 616ق/1219م)، محدث و فقیه مالکی. لقب وی در برخی منابع نجم‌الدین آمده است (غبرینی، 258؛ ابن قنفذ، 306). در مورد زندگی او اطلاعات چندانی در دست نیست. خاندان او در دستگاه حکومت صاحب نفوذ بوده‌اند. وی فقه مالکی را از استادان زمان خود نظیر ابویوسف یعقوب بن یوسف مالکی در مصر فرا گرفت و از مشایخی چون ابومحمد عبدالله بن بَرّی حدیث شنید (منذری، 2/469؛ قس: ذهبی، 22/99). از کسانی که از وی استماع حدیث نموده‌اند، زکی‌الدین عبدالعظیم بن عبدالقوی منذری را می‌توان نام برد (منذری، همانجا). او پس از بازگشت از سفر حج تا پایان عمر از دادن فتوا خودداری کرد (ذهبی، 22/98) و هنگامی که دمیاط از شهرهای مرزی مصر به تصرف صلیبیان درآمد برای جهاد به آن شهر شتافت (ابن خلکان، 3/61) و سرانجام در جمادی الاول یا رجب در همانجا درگذشت (منذری، 468). تنها اثر مهم وی الجواهر الثمینهٔ فی مذهبی عالم المدینهٔ است که به شیوهٔ الوجیز محمد غزالی تدوین شده که نزد مالکیان اعتباری خاص داشته و ابن خلکان (همانجا) آن را دلیل بر عمق دانش فقهی وی دانسته است. گفته شده که ابن شاس در این کتاب، تحت تأثیر الوجیز، برخی فروع مبنی بر قواعد اصولی را در فقه مالکی وارد کرده است (سراج، 1(3)/656). جزء اول و دوم این کتاب در کتابخانهٔ ازهریهٔ مصر (ازهریه، 2/315) موجود است. همچنین کتابی تحت عنوان کرامات الاولیاء به وی نسبت داده شده است (حاجی خلیفه، 2/1452).