'هدف اساسی دیلتای در این اثر, تبیین مفهوم فلسفه, چیستی ذات و ویژگی‌های آن است. برای دست‌یابی به چنین مقصودی او از یک سو بر اساس واقعیت‌های تاریخی و دور هرمنوتیکی به بررسی مفهوم فلسفه از یونان باستان تا عصر حاضر پرداخته و آن را در بوته نقد نهاده و از دیگر سوی به تبیین نسبت میان فلسفه و دین, هنر و ادبیات و علم, به عنوان پاره‌ای از مهم‌ترین شاخه‌های علوم انسانی, پرداخته است. به زعم دیلتای: '.... تاریخ فلسفه به کار فلسفی سیستماتیک, سه مساله پی افکنی, بنیاد بخشی و جمع بندی علوم جزئی و وظیفه مواجهه با نیاز رفع ناشدنی به تامل نهایی در باب هستی, بنیاد, ارزش و غایت و به هم پیوستگی آن‌ها در جهان‌بینی را عرضه می‌دارد, و فرقی نمی‌کند که این مواجهه چگونه و در چه جهتی صورت می‌پذیرد'.