کتاب دو جلدی 'مردمان و سرزمین‌های اسلامی 'حاوی مقالاتی به زبان‌های فرانسه, انگلیسی و آلمانی است که به استاد 'گزاویه دپلانل', استاد ممتاز دانشگاه سوربن تقدیم شده است .وی که به تدریس جغرافیای سرزمین‌های اسلامی در دانشگاه‌های نانس, پاریس و انستیتو ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی مشغول است موفق شد بالاترین نشان استادی دانشگاه‌های فرانسه را دریافت کند .از همین رو, جمعی از همکاران و شاگردان او, در فرانسه و کشورهای دیگر, با نگارش مقالاتی از تلاش‌ها و تحقیقات او قدردانی کرده‌اند که مجموع آن در اثر حاضر به چاپ رسیده است .این مقالات که در زمینه موضوعات اصلی تحقیقات استاد گزاویه دپلانل به رشته تحریر درآمده عبارت‌اند از :رابطه انسان با محیط, زندگی شبانی, جغرافیای تاریخی و فرهنگی, جغرافیای شهری و بالاخره جغرافیای سیاسی, به خصوص در سرزمین‌های ترک و ایرانی . مقالات جلد اول در چهار بخش موضوعی تنظیم گردیده است1 :ـ جغرافیای قدیم سرزمین‌های اسلامی, 2ـ انسان در برابر گوناگونی محیطهای طبیعی, 3ـ زندگی شبانی و اهلی کردن حیوانات در دنیای مسلمانان, 4ـ قوم شناسی در غرب و شرق سرزمین‌های اسلامی .عناوین برخی مقالات بدین قرار است' :کتابشناسی آثار گزاویه دپلانل', 'چگونگی طرح مسئله فرهنگ‌پذیری در میان دامداران کوچ نشین', 'جغرافیای انسانی در سرزمین‌های عرب مسلمان در قرون نهم و دهم میلادی', 'کاوش‌های علمی کارل ون بایر در دریای خزر', 'دریاچه, دریا و اقیانوس در مجموعه زبان‌شناسی ترک, مغول', 'آب و روش‌های سنتی در سه جامعه خاورمیانه, مطالعه‌ای در فرهنگ آب', 'ظهور و افول فرهنگ سنتی بیابان‌های ایران', 'موانع محیطی و سازمان حقوقی در جوامع شبانی اسلامی', 'کوچ نشینی در کوهستان‌های ایران :ساختار کنونی و مسایل آینده', 'نیروهای محرک ایل در میان پشتوهای کوچ نشین غرب افغانستان', 'درباره سگ‌های تازی گله', 'استفاده از فضا در نزد عالمان شیعی ایران', 'چه کسی در ایران فارسی حرف می‌زند', 'استراتژی سازگارسازی در میان صنعتگران دوره‌گرد افغانستان شرقی', 'جغرافیای مقدس آسیای مرکزی, مکان‌ها و خدایان .'