کتاب, جلد نهم از مجموعه 'تاریخ کامل', نوشته ابن اثیر است که طی آن, رویدادهای سالهای 196ه.ق تا 249ه.ق به ترتیب و توالی زمانی ـ سال به سال ـ بازگو میشود .در این کتاب, رویدادهای جهان اسلام با اشاره به اختلاف میان امین و مامون آغاز میشود .در پی آن, چگونگی لشکرکشی طاهر از خراسان به بغداد و سرانجام شکست و مرگ امین تشریح میگردد .کتاب با وقایع مربوط به دوران خلافت مستعین در سال 249ه.ق به پایان میرسد .برخی از مهمترین حوادث این برهه زمانی عبارت اند از :شورشهای بغداد و موصل و بربریان ;جنبش بابک خرم دین ;ولیعهدی امام رضا (ع) و شهادت ایشان ;کشتن فضل توسط مامون ;حکومت طاهر بر خراسان ; رویدادهای سایر مناطق جهان اسلام مانند اندلس و شمال آفریقا ;ماجرای ابودلف با هامون ;بیماری و وفات مامون ;ماجرای افشین و لشکرکش و جنگهای او با بابک ;جنبش مازیار در طبرستان ;جنبش منکجور ;خلافت معتصم, واثق, متوکل, منتصر, مستعین ;آغاز قدرت گیری یعقوب لیث صفاری ;شورش بغداد و سامرا در سال 249ه.ق .