این پژوهش, کاری است از محققان و اسلام شناسان غربی درباره تاریخ و تمدن اسلام با این رویکرد که جامعه متنوع و بزرگ اسلامی در طول سیزده قرن تکامل و توسعه یافته ونهادهای دینی و سیاسی و اجتماعی در آن پدیدار شده و به سبب فلسفه و آداب و هنر خود سهم بزرگی در پیدایش تمدن در خارج از محدوده ایمانی داشته است .بخش عمده مباحث کتاب مربوط به تاریخ تحولات سیاسی است, اما جنبههایی از تمدن اسلامی نیز در بخشهایی از کتاب آمده است .کتاب از چهار بخش اصلی تشکیل شده است .بخش 'اول با عنوان 'قیام واستیلای اعراب 'شامل چهار فصل است 1 :ـ عربستان پیش از اسلام, 2ـ حضرت محمد (ص) (ظهورو هجرت, قیام بر ضد مکه و یهود, فتح مکه, وحدت اعراب), 3ـ خلفای راشدین و امویان (تاسیس خلافت, نخستین فتوحات, شعر و فرهنگ در دوران خلفای راشدین, خصوصیات خلافت امویان, مساله موالی, ادبیات و فرهنگ و هنر در دوره امویان, انقراض سلسله اموی), 4ـ خلافت عباسی بخش دوم درباره ظهور قدرتهای مستقل و نیمه مستقل و حکومتهای پراکنده اسلامی است که این مباحث را شامل میشود : 1ـ تجزیه خلافت اسلامی در خاور (آل بویه, سامانیان, غزنویان, سلجوقیان و جانشینان آنها, مغولان), 2ـ مصر و سوریه تا پایان خلافت فاطمیان (سلطنت ایوبیان و ممالیک), 3ـ آناطولی در دوره سلجوقیان و بایلیکها, 4ـ طلوع عثمانی و توسعه در سرزمینهای بیزانس و بالکان و آناطولی .مباحث بخش سوم مربوط به تاریخ اسلام در سرزمینهای مرکزی اسلامی در دوره عثمانیان است که از هشت فصل تشکیل شده است1 :ـ طلوع امپراتوری عثمانی, 2ـ اوج و حضیض امپراتوری عثمانی, 3ـ امپراتوری متاخر عثمانی در رومیلی و آناطولی, 4ـ امپراتوری متاخر عثمانی در مصر و هلال حاصلخیز, 5ـ ایران دوران صفویه, 6ـ ایران :ورشکستگی جامعه, 7ـ آسیای مرکزی از قرن شانزدهم تا فتوحات روسیه, 8ـ روسیه تزاری و مسلمانان آسیای مرکزی .بخش چهارم به بررسی تحولات و اوضاع سرزمینهای مرکزی اسلام در دوران معاصر و جدید اختصاص دارد که مشتمل بر هفت فصل است 1 :ـ ترکیه جدید, 2ـ سرزمینهای اعراب, 3ـ ایران جدید, 4ـ اسلام در اتحاد جماهیر شوروی, 5ـ کمونیسم در سرزمینهای مرکزی اسلام, 6تاثیر سیاسی شدید مغرب زمین, 7ـ تغییرات اجتماعی و اقتصادی .