در مجموعه حاضر, مقالاتی در زمینه مباحث نظری باستانشناسی با این عناوین گردآمده است' :درآمدی به فقر تفکر نظری در باستانشناسی ایران/ دکتر حکمتالله ملاصالحی', 'انسانشناسی و دیرین انسانشناسی/ ترجمه بهرام آجورلو', 'باستان شناسی باستانشناسی/ پل.جی.بان, ترجمه شهرام زارع', 'باستانشناسی ادراکی/ کنت فلنری و جویس مارکوس, ترجمه کامیار عبدی', 'باستانشناسی و علمشناختی/ اروین.م.شگال, ترجمه امیر مازیار', 'باستانشناسی, فاقد گرایش :پست مدرنیسم و گذشته/ ای.برناردنپ, ترجمه پدرام حجه', 'فنآوری (تکنولوژی) پیش از تاریخی : علمی ادراکی/ سی .کارلین وام.جولین, ترجمه نادره عابدی 'و 'تبیین در باستان شناسی/ آلبرت.سی.اسپالدینگ, ترجمه امیر مازیار .'