سلام به تمام دوستان پی‌تی با اجازهٔ همگی من برگشتم و باز هم در خدمت دوستان هستم. سعی می‌کنم اون چیزائی رو که تو این مدت دیدم و به خاطرم مونده براتون بگم امیدوارم خوشتون بیاد. ۱. پرواز الیتالیا ساعت ۵،۱۵ صبح معمولاً می‌پره و برای اینکه جا نمونی باید ۲،۵ ساعت زودتر اونجا باشی لذا من که شهرستان هستم ساعت ۱،۵ صبح بیدار شدم و ساکم رو هم بسته بودم و با سلام و صلوات از زیر قرآن رد شدم و از پله‌ها پائ...
مدت‌ها بود بعد عید که از سفر استانبول ترکیه در ایام فوق در طی مدت دو هفته تعطیلی خودمون به ایران اومده بودیم و جمع ماندگاری بنده در کل یک سال گذشته به یک ماه رسید، خاطراتی از آنچه دیدم بنویسم وقت نمی‌شد، تا اینکه امروز سعی کردم تا برداشت‌ها و مشاهدات خودمو بنویسم باشد که ره توشهٔ بروبچ این دیار و فوروم واقع گردد. ۱. پرواز از تبریز به استانبول حدود ۱۶۰ دقیقه طول کشید ولی در برگشت ۱۲۵ دقیقه. ۲. فر...
تاریخ بنای شهر زنجان را با سلطنت اردشیر بابکان دانسته‌اند و در آن زمان، آن را شهین یعنی منسوب به شاه می‌نامیده‌اند. این نام طی قرون و اعصار به زنگان و سپس به زنجان تبدیل شده است. در قرون چهارم و پنجم هجری قمری، زنجان به‌علت داشتن چراگاه‌های وسیع مورد توجه قبیله‌های گوناگون ترک در زنجان و نواحی مختلف آن به‌ویژه در چمن سلطانیه مسکن گزیدند. در حملهٔ مغول شهر زنجان و آبادی‌های اطراف آن آسیب فراوان دید...
شهر زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان است در سال هزاروسیصدوپانزده هجری قمری یکی از ساکنان آن محل، کاریزی در آنجا حفر کرد و آبادی کوچکی به‌وجود آمد که ”دزدآب“ نام گرفت چهار سال بعد، متخصصان بلژیکی که در استخدام دولت ایران بودند، جهت دایر کردن گمرک خانه به دزدآب آمدند. از این زمان به‌تدریج بر وسعت و جمعیت دزدآب افزوده شد. از سال هزارو سیصدوچهارده شمسی دزدآب به زاههدان تغییر نام یافت اولین نشانه‌های شهرن...
شهرستان یزد مرکز استان یزد بوده و در دره‌ای وسیع و خشک و محصور بین رشته‌کوه‌های شیرکوه و خرانق قرار گرفته است. این شهر از شمال به شهرستان اردکان و از شرق به شهرستان بافق و از جنوب به شهرستان تفت و از غرب به استان اصفهان محدود گشته است. این شهر از قرن پنجم رو به گسترش نهاد و اتابکان سهم بسزائی در آبادانی این شهر ایفا کردند. اکثر دانشمندان قرن هفتم و هشتم برای در امان ماندن از هجوم مغول این شهر را...
در دهانهٔ انبری صخره‌های زاگرس بزرگ و بر دامنهٔ دنای همیشه سفید پر برف، در لابه‌لای جنگل‌های تنومند و سرسبز بلوط و بن و کیکم شهر یاسوج قرار گرفته است. این شهر که نام محلی آن شهر یاسوج و مرکز استان کهکیلویه و بویراحمد است در سال ۱۳۴۴ احداث گردیده و قبل از ایجاد شهر یاسوج در حدود شش کیلومتری جنوب شرقی آن شهرک قدیمی تل خسرو، قرار داشته که زمانی مرکز طوایف باستانی بازرنگان بوده است و سابقهٔ تاریخی آن...
محیط طبیعی موقعیت و وسعت استان تهران با وسعتی حدود ۱۸۸۱۴ کیلومتر مربع بین ۳۴ تا ۵/۳۶ درجه عرض شمالی و ۵۰ تا ۵۳ درجه طول شرقی واقع شده است. این استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از جنوب غرب به استان مرکزی، از غرب به قزوین و از شرق به استان سمنان محدود است. ناهمواری‌ها استان تهران در جنوب شرقی مرکز رشته کوه البرز که در شمال ایران از آذربایجان تا خراسان با جهت غربی ـ شرقی کشید...
تبریز یکی از قدیمی‌ترین مناطق ایران است و مجموعهٔ آثار تاریخی و نشانه‌های باستان‌شناختی که از محل‌های مختلف آن به‌دست آمده دلالت بر دیرینگی و قدمت تاریخی این شهر دارند. سارکن (پادشاه آشور ۷۲۲ - ۷۵۰) در کتیبهٔ خود از شهری به نام اوشکایا که شاید همان اسکوی امروزی است و نیز از دژ و قلعهٔ محکمی به نام تاروئی یاد می‌کند که به احتمال زیاد تبریز است. گذشته از این در یکی از کتیبه‌های سناخریت پادشاه آشور ا...
در زمان کمبوجیه سمنان مانند پلی سه ایالت ری و خراسان و استرآباد را به هم وصل می‌کرد. در دوره‌های بعدی نیز منطقهٔ سمنان مورد توجه خاص حکومت‌های مرکزی قرار گرفت و منازعه‌ها و مناقشه‌های متعدد بر سر این منطقه بین قدرتمندان در گرفت. اشکانیان هم ایران را به هجده ایالت تقسیم کرده بودند که یکی از آنها کمیس یا قومس در نواحی سمنان و دامغان بود. از زمان سلسلهٔ طاهریان و غزنویان نیز سمنان اهمیت خود را حفظ کر...
ری که اکنون آثار بازماندهٔ آن در شش کیلومتری جنوب شرقی تهران به چشم می‌خورد از نظر قدمت با نینوا و بابل هم عهد بوده است و از نظر عظمت از مهم‌ترین بلاد سده‌های نخستین اسلام به‌شمار می‌آمده است. جز بغداد و نیشابور شهری با آن قابل رقابت نبوده است. باید به حق ری را مار تهران دانست. بنای اولیه و هستهٔ اصلی این شهر کهن در اطراف چشمه‌علی واقع بوده است. در نزدیکی این چشمه تپه‌هائی بوده است که بسیار کهن و...
شهر رشت در دورهٔ پیش از اسلام و دست کم در دورهٔ ساسانیان وجود داشته است. در زمانی که حکومت ساسانی رو به فروپاشی می‌رفت حکمرانی مستقل این دیار را گیلانشاه می‌نامیدند. پس از غلبهٔ مسلمانان بر ایران اولین بارکه نامی از رشت به میان آمد سال ۶۱ هجری قمری بود. در زمان صفویه به‌ویژه در دورهٔ شاه اسماعیل صفوی سرزمین گیلان به دو بخش: ”بیه‌پس“ به مرکزیت رشت و ”بیه‌پیش“ به مرکزین لاهیجان تقسیم شد. حکومت بیه...
برای دستیابی و تدوین جغرافیای تاریخی استان، علاوه بر تحقیقات و بررسی‌های زنده یاد استاد دهگان و پژوهش‌های ده سال اخیر را قم این سطور، ناگریز باید از تاریخ و جغرافیای دوران حکومت ماد‌ها قبل از هخامنشیان در ایران آگاهی داشت زیرا چنانچه خواهیم دید استان مرکزی امروز قسمت بزرگی از ماد سفلی یا ماد بزرگ بوده است دستیابی به حقایق و واقعیت‌های تاریخی آن زمان، به‌دلایل زیرکاری است بس مشکل: ۱. از خط و نو...
بافت شهری ساری مرکز استان مازندران را به طوس‌بن نوذر نسبت می‌دهند که در قرن اول هجری به‌دست فرخان‌بن دابویه از از ملوک گاوباره تجدید بنا شده است. مسجد بزرگ ساری اولین بنائی بود که مسلمین توسط ابوالخطیب، نخستین حاکم عباسی طبرستان، در سنهٔ ۱۴۰ هجری قمری احداث کردند و سپس در همان مسجدجامع شهر را نیز بنا کردند بنای این مسجد در زمان هارون‌الرشید به‌وسیلهٔ یحیی‌بن‌یحیی شروع و توسط مازیاربن قارون تمام شد...
کرانه‌های جنوبی دریای خزر که سرزمین کم وسعت است حدفاصل دریای خزر و سلسله جبال البرز می‌باشد و گیلان، مازندران و گرگان را در بر می‌گیرد و وسعت آن نزدیک به یک بیست‌وهفتم مساحت تمامی سرزمین ایران است. این سرزمین محل سکونت اقوام تپور، آمارد و هیرگانیان و غیره بوده و به احتمال زیاد نام تیپورستان یا تپورستان که بعدها به طبرستان تغییر یافت از نام اقوامی بوده که در این مرزو بوم سکونت داشتند...
در سال ۲۰۲ هجری قمری پس از شهادت و دفن حضرت رضا (ع) در محلی از توابع توس به نام سناباد که به همین مناسبت نیز آنجا را مشهد رضا (محل شهادت) نامیدند، هستهٔ اصلی شهر مشهد کنونی پدید آمد. سلطان محمود غزنوی بقعه‌ای بر روی مرقد بنا کرد. در قرن هفتم هجری که شهر توس به‌دست مغولان ویران شد جمعیت آن سامان رو به سوی مشهد آوردند و به تدریج بر وسعت و آبادانی این شهر افزودند. شهر مشهد که در آغاز بقعه‌ای در آبادی...
موقعیت جغرافیائی استان لرستان استان لرستان در غرب ایران بین چهل‌وشش درجه و پنجاه‌ویک دقیقه تا پنجاه درجه و سه دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ و سی‌ودو درجه و سی‌وهفت دقیقه تا سی‌وچهار درجه و بیست‌ودو دقیقه عرض شمالی از خط استوا قرار گرفته و وسعت آن حدود ۲۸۵۵۹ کیلومتر مربع است. این استان از شمال به استان‌های مرکزی و همدان، از جنوب به استان خوزستان، از شرق به استان اصفهان و از غرب به استان‌های...
موقعیت جغرافیائی استان کردستان کردستان استانی سرسبز و خرم با وسعتی معادل ۲۸۲۰۳ کیلومترمربع در غرب ایران و در مجاورت بخش شرقی کشور عراق قرار دارد. این استان که در دامنه‌ها و دشت‌های پراکنده سلسله جبال زاگرس میانی قرار گرفته است از شمال به استان‌های آذربایجان غربی و زنجان، از شرق به همدان و زنجان، از جنوب به استان کرمانشاه و از غرب به کشور عراق محدود است. استان کردستان بین سی‌وچهار درجه و چهل‌وچهار...
کرمانشاه یکی از باستانی‌ترین شهرهای ایران است که گفته می‌شود توسط طهمورث دیو بند پادشاه افسانه‌ای پیشدادیان ساخته شده است. برخی از مورخین بنای آن را به بهرام پادشاه ساسانی نسبت می‌دهند. کرمانشاه در زمان قباد اول و انوشیروان ساسانی به اوج عظمت خود رسید. در قرن چهارم یکی از مورخان اسلامی از کرمانشاه به‌عنوان شهری زیبا در میان اشجار و آب‌های روان یاد کرده است. در اوایل حکومت شاه اسماعیل صفوی سطان مر...
در مدارک تاریخی و جغرافیای اسلامی، این منطقه کرمان، کارمانیا، ژرمانیا، کرمانیا، کریمان، کارمانی و کرمانی ذکر شده است. اگر کارمان را در کلمه در نظر بگیریم (کار) به معنی جنگ و (مان) به مفهوم محل است که در مجموع معنی (جایگاه دلاوری و نبرد) دارد. برخی از جغرافی‌دانان نام قدیم این شهر را گواشیر (بردشیر) خوانده‌اند. گفته می‌شود گواشیر همان کورهٔ ادرشیر یا شهر اردشیر بوده است که به تدریج به (گواشیر) تبد...
ایلام در زمان باستان اریوجان شهرت داشته است ولی ایلام کنونی در ناحیه‌ای به نام حسین‌آباد در سال ۱۳۰۸ شمسی از نو بنا نهاده شد. شهر ایلام در حصاری از کوه‌ها . ارتفاعات جنگلی قرار دارد و دارای آب و هوای معتدل کوهستانی می‌باشد. حکومت خودمختار والیان در ایلام و پشتکوه از سه قرن پیش برقرار بوده و مرکز حکمفرمائی والیان تحت‌تأثیر حیات اجتماعی منطقه مکان ثابتی نداشت. بنابراین قشلاق عشایر در زمستان در باغشا...
بنای شهر همدان را به دیاآکو پادشاه ماد نسبت می‌دهند. شهر همدان به نام اکباتان ـ هگمتانه ـ آنادانا یا همدانا معروف است. شهر همدان در زمان فرمانروائی بخت‌النصر ویران شد و بعدها داریوش بزرگ آن را مرمت کرد. در زمان اشکانیان که تیسفون پایتخت کشور بود همدان پایتخت و اقامت‌گاه تابستانی شاهان اشکانی شد. بعد از اشکانیان ساسانیان نیز قصرهای تابستانی خود را در این شهر بنا کردند. خرابه‌های باروی قلعهٔ اشکا...
استان گلستان به مرکزیت شهر گرگان و با وسعت حدود ۲۲ هزار کیلومترمربع می‌باشد. و از شمال به جمهوری ترکمنستان، از غرب بهاستان مازندران و دریای خزر، از جنوب به استان سمنان منتهی می‌شود. این استان دارای هفت شهر به نام‌های گرگان ـ بندر ترکمن ـ بندر گز ـ علی‌آباد ـ کردکوی ـ گنبد کاووس و مینودشت و دارای ۱۶ شهر و ۱۶ بخش و ۴۵ دهستان می‌باشد در این استان اقوام مختلفی همچون ترک ـ ترکمن ـ بلوچ و قزاق ـ فارس ـ...
در پیدایش شهر قم و قدمت تاریخی آن نظرات گوناگونی از مورخان به یادگار مانده است. برخی از آنان بنای این شهر را به تهمورث، سومین پادشاه پیشدادی نسبت داده است. در سند مکتوبی که به خط پهلوی به نام ”خسرو کوازان و ریزکی“ از عهد ساسانیان باقی مانده است از زعفران قمی و نزهتگاه قم سخن به میان رفته است که این خود نمایانگر وجود این شهر در آن تاریخ می‌باشد. بعضی دیگر از تاریخ‌نویسان آن را به دوران بهرام گور پ...
شهر فیروزآباد در یکصد کیلومتری جنوب شیراز یکی از پرجاذبه و در عین حال گمنام‌ترین شهرهای گردشگری ایران است. شهر فیروزآد تا قبل از حملهٔ اسکندر به ایران، شهر گور نامیده می‌شد (بذیهی است این نام‌گذاری هیچ ارتباطی به بهرام گور پادشاه معروف ساسانی ندارد). اسکندر مقدونی این شهر را کاملاً ویران کرد و قرن‌ها بعد از اسکندر، اردشیر مؤسس سلسله ساسانی این شهر را احیا کرد اما در حملهٔ اعراب به ایران این شهر د...
ار مراجعه به منابع موجود تاریخی چنین بر می‌آید که کلمهٔ ”اسپاران“ بطلمیوس، ”سپاهان“ پهلوی و ”اصفهان“ عرب و ”اصفهان“ امروز لفظی قدیمی است و به احتمالقریب به یقین کلمه‌ای پهلوی است و ریشهٔ قدیمی‌تر از پهلوی آن مکشوف نیست. در عهد اشکانیان اصفهان مرکز و پایتخت یکی از ایالت‌های وسیعی بود که تحت فرمان ملوک اشکانی قرار داشت. در دورهٔ ساسانیان اصفهان محل سکونت و قلمرو نفوذ ”اسپوهران“ یا اعضای هفت خانواده...
