امام خمینی امام هدایت بود امروز در دوازدهمین سالگرد غروب خورشید درخشان امامت و ولایت در دوران معاصر یعنی رهبر عظیم‌الشان و بزرگوار ما، امام خمینی وقتی در سیره و عملکرد این مرد بزرگ و جانشین پیامبر دقت می‌کنیم، خصوصیات امام هدایت را در زندگی و سیره و تعالیم او به‌وضوح می‌یابیم. آنچه که امروز برای همه ما بسیار اهمیت دارد، این است که با راه و رسم و تعالیم امام که در واقع تشکیل دهندهٔ حقیقی شخصیت اوس...
تاریخ‌نگاران ممکن است به سال‌های آغازین قرن ۲۱، به عنوان لحظات سرنوشت‌ساز تاریخ بشریت بنگرند. امروزه جوامع مختلف که خانواده بشری را تشکیل می‌دهند بیشتر از هر زمان دیگر به هم پیوند خورده‌اند. آنها با تهدیداتی مواجه هستند که هیچ ملتی امید به رویاروئی با آنها را ندارند و فرصت‌هائی پیش روی آنها نهاده شده است که چنانچه تمامی ملت‌ها با یکدیگر کار کنند امید به حصول بسیار بیشتر است... . به‌سوی یک وفاق ام...
پس از وقایع فاجعه‌آمیز یازدهم سپتامبر ایالات متحده آمریکا با نمایش عظیم قدرت نظامی خود قدم به عرصه خطرناکی نهاد که آینده بشری را به مخاطرهخواهئ افکند. فقط چند ساعت پس از حملات تروریستی به ساختمان‌های مرکز تجارت جهانی و پنتاگون بدون ارائهٔ هیچ مدرکی اسامه بن‌لادن و سازمان القاعده‌اش مسببین اصلی این اقدام اعلام گردیدند. وزیر امور خارجه این کشور ”کولین پاول“ این واقعه را ”یک اقدام جنگی“ اعلام کرد و ر...
در آستانهٔ گذار به هزارهٔ سوم، تکامل جامعهٔ بشری مرحلهٔ کیفی نوینی را پشت سر می‌نهد. این تحول کیفی سیمای جهان امروزین و نیز تمامی سیستم روابط بین‌المللی را از پایه دگرگون خواهد ساخت. با این نظر همهٔ سیاست‌مداران، اقتصاددانان، فلاسفه و جامعه‌شناسان با وجود اختلاف نظر در جهت‌گیری‌های علمی و سیاسی خود متفق‌القول هستند. آنها همگی بر این عقیده‌اند که بشریت در حال تجربهٔ یک دوران به هم پیوستگی شدید و پی...
نقش رسانه‌ها در سیاسیت معاصر این سؤال را الزامی می‌کند که در چه جهانی و در چه جامعه‌ای می‌خواهیم زندگی کنیم و به‌ویژه اینکه به مردم‌سالاری در این جامعه چه مفهومی می‌خواهیم اعطا کنیم؟ نخست از طریق تقابل میان دو ادراک مردم‌سالاری آغاز کنیم، یک ادراک مردم‌سالاری ادعا دارد که جامعه مردم‌سالار جامعه‌ای است که در آن مردم از طرق مشخصی در مدیریت امور شرکت می‌کنندو اینکه وسایل ارتباطی آزاد و در دسترس‌اند....
آرامش دوستدار استاد پیشین فلسفهٔ دانشگاه تهران فعالیت جدی نظری خود را در سال‌های ۱۳۶۱ـ۱۳۶۲ با درج سلسله مقالات ”امتناع تفکر در فرهنگ دینی“ در الفبا آغاز کرد. او که برای این مقالات نام مستعار بابک بامدادان را برگزیده بود سپس در زمان نو به نگارش ”نگاهی به رفتار فرهنگی معاصر ما“ پرداخت و بالاخره در دبیره مقالات ”روشنفکری ایرانی یا هنر نیندیشیدن“ را منتشر کرد. بررسی حاضر کاوش در نظریهٔ ”کانون دینی“ را...
شما به کسانی که در برابر حملات دهشتناک ۱۱ سپتامبر از راه‌حل نظامی پشتیبانی می‌کنند، چه جوابی می‌دهید؟ ما باید درد و اضطراب مردم را درک کنیم. فریاد مجازات و انتقام را هم می‌توان به همین صورت درک کرد. ولی نباید اجازه دهیم که این واکنش احساسی و آنی بر عملکرد ما حاکم شود، عملکردی که می‌باید بر پایهٔ یک ارزیابی عمیق راهگشای پیشگیری از خشونت بیشتر ـ از طرف تروریست‌ها و از طرف دولت‌ها ـ باشد... .
در ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۲، جرج والکر بوش در مورد جنگ‌های ”بازدارنده“ و در صورت ضرورت ”یک‌جانبه“ بر علیه ”دولت‌های یاغی“ که صلاح‌های کشتار جمعی در اختیار دارند و یا به تروریست‌ها پناه می‌دهند تعهد آمریکا را رسماً اعلام کرد. در حقیقت این دورهٔ ”نوین“ در روابط بین‌الملل و اشارات ضمنی مهم در مورد جنگ و سلح در سطح جهان بسیار پیشتر آغاز شده بود. فروپاشی اتحاد شوروی پس از سال ۱۹۹۰ برای آمریکا امکان دست یازیدن...
تاریخ‌نویسی در ایران مهدی خلج (رادیو فردا) آنچه در دهه‌های پیش از انقلاب با نام اسلام و جریان‌های اسلامی شناخته می‌شد جندان به نهایت روحانیت، یعنی سازمان رسمی متولیان دین وابسته نبود. دهه‌های پیش از انقلاب شاهد تولد و رشد اسلام دیگری بود که بیرون از نهاد روحانیت ساخته و پرورده می‌شد. نظریه‌پردازان این اسلام را بعدها روشنفکران مذهبی نامیدند که فرزند زمانهٔ خود بودند و چنان دامنهٔ نفوذ خود را چنان...
کتاب فرمالیسم و مارکسیسم یکی از معدود منابعی است که هدف خود را برخورد با فرمالیسم، خارج از محدوده‌ای صرفاً ادبی معرفی می‌کند و قصد آن دارد که در چهارچوبی فراتر از روش‌های معمول این مکتب را بررسی کند. با نگاهی به تاریخچهٔ فرمالیسم روس به صراحت می‌توان مشاهده کرد که این مکتب نقدگرائی ادبی هم‌زمان هم از جانب جهان کمونیسم مورد بی‌توجهی قرار گرفت و هم به غلط تحت عنوان پدیده‌ای کمونیستی از سوی حاکمیت جه...
در سال‌های اخیر بسیاری از دیکتاتوری‌ها ـ با ریشه‌های داخلی یا خارجی ـ در مواجهه با مبارزات سازمان‌یافته مردم سقوط کرده و یا متزلزل شده‌اند حتی مشاهده شده است که دیکتاتوری‌های بسیار قدرتمند ظاهراً رسوخ‌ناپذیر و دارای بیشترین نیزوی محافظ در برابر مقاومت مسالمت آمیز هماهنگ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مردم تسلیم شده‌اند. در دهه ۱۹۸۰ دیکتاتوری‌های بسیاری در استونی، لاتویا و لیتوانی، لهستان، آلمان شرقی .....
پارسیان یک طایفهٔ کوچک زرتشتی ساکن غرب شبه‌قارهٔ هند هستند. در درون این طایفه که در جریان سفر خود به بمبئی آنها را از نزدیک دیده‌ام و اکثرشان مردم متوسط و زحمتکش هستند، یک اقلیت بسیار ثروتمند وجود دارد که از قرن هجدهم به‌طور عمده در شهر بمبئی مستقر بودند و در دستگاه استعماری بریتانیا بسیار قدرت داشتند آنها همه‌کاره شهر بمبئی بودند. توجه کنیم که در دوران استعماری بمبئی از نظر اهمیت سیاسی و اقتصادی...
متنی که با عنوان پروتکل‌های بزرگان یهودپروتکل‌های بزرگان خردمند صهیون یا عناوینی شبیه به این، هم در غرب و هم در کشورهای اسلامی شهرت فراوان دارد قطعاً یک متن جعلی است. این امر را تحقیقات مورخین به اثبات رسانیده است در بارهٔ علل جعل این متن و تأثیرات آن به سود زرسالاری یهودی و فضای سیاسی که این متن در درون آن جعل و به شکل گسترده توزیع شد، توضیح خواهم داد. پروتکل‌ها عبارت است از گزارشی در ۲۴ بند، که...
مصاحبه‌ای است با آقای سید مسعود رضوی که در روزنامهٔ همشهری طی چهار شماره منتشر شد. رضوی: بحث را از منشاء صهیونیسم آغاز کنیم اصولاً صهیونیسم از کجا نشأت گرفته و چه رابطه‌ای با یهودیت دارد؟ شهبازی: در فرهنگ سیاسی معاصر صهیونیسم به ایدئولوژی ناسیونالیسم یا نژادپرستی یهود اطلاق می‌شود که در اواخر قرن نوزدهم شهرت یافت و به‌طور سنتی تئودور هرتزل به‌عنوان بنیانگذار آن شناخته می‌شود. این مفهوم از واژهٔ...
در سال‌های اخیر مفهومی نوین به واژگان سیاسی ایران افزوده شد: ”نظریهٔ توهم و توطئه“ مفهومی دارای کاربرد وسیع، قابل تأمل و بحث‌انگیز! تئوری توطئه به واژهٔ گسترده و همه جائی بدل شده بی‌آنکه منظور از آن و نیز دامنهٔ کاربرد آن روشن باشد. ظاهراً واژهٔ تازه‌ای به واژگان جدلی فرهنگ سیاسی ایران افزوده شد واژه‌ای که هیچ حد و مرزی نمی‌شناسد، از بحث‌ەای روز سیاسی داخلی و خارجی تا مباحث نظری در زمینهٔ توسعه و...
در فضای سیاسی فعلی ایران، اکثریت مردم و نیروهای سیاسی مخالف جمهوری اسلامی در ارزیابی شرایط حساس موجود حول دو پارامتر کلیدی اشتراک نظر دارند: ۱. اکثریت مردم خواستار نابودی استبداد مذهبی حاکم و در آرزوی فنای رژیم قرون وسطائی می‌باشند.... ۲. در بطن این بحران عظیم سیاسی از یک طرف رژیم برخود می‌لرزد و از طرفی دیگر نارضایتی مردم روز به روز بیشتر به نقطهٔ جوش می‌رسد...
کافی است به یک آمریکایی گیر بدهیم و او خواهد گفت: امریکا سرزمین خداست. چه بسا من پا فراتر می‌گذارم و می‌گویم: ایالات متحده تجربهٔ تحور آمیز خدا و خواست قبلی اوست. بهترین توضیحی که می‌توانم برای ۱۱ سپتامبر بدهم این است که شیطان در آن روز از کشتاری بزرگ بیرون آمد. بله شیطان خلبانی بود که هواپیما را به پایان فاقد خدا هدایت کرد و... این قسمتی از کتاب تازهٔ نورمان میلر بود که به تازگی ترجمه شده است.
لحظه‌ای که هواپیما به برج‌های دوقلو اصابت کردند، تاریخ یک ورق جدی خورد. آماده شد تا با شاخص‌های جدید تغییر خود را بر وفق دهد. آمریکا بیش از هر حکومتی در تاریخ جنگیده است، البته نه برای آزادی خود و نه برای مردم جهان بلکه برای منافع خویش و در راه رسیدن به این هدف از هیچ عملی فروگذار نکرده است. ”وزارت دفاع همچنان حمله‌ای را که در ساعت ۳۸/۹ صبح به وقوع پیوسته زیر نظر دارد هنوز هیچ آماری از تلفات گزار...
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه سال 1357 ش / 1979 م در حالی اتفاق افتاد که شرایط تاریخی برای تحقق آن ـ نه به لحاظ اقتصادی، نه به لحاظ سیاسی و نه به لحاظ فرهنگی ـ حداقل از چشم انداز متداول نظریه پردازی ها، هیچ آماده نبود. در این شرایط، به لحاظ اقتصادی با دنیایی دوقطبی مواجه هستیم که در نیمی از آن برنامه های اقتصاد کاپیتالیستی و در نیم دیگر آن برنامه های اقتصاد سوسیالیستی اجرا می شود و هیچ جر...
موضوع مورد بحث این کتاب سیاست و گذار آن از قرن بیستم به قرن بیست و یکم و احیاناً پس‌فردای عالم است. اما به منظر سیاست نه از موقف علم سیاست، بلکه با نظرگاه فلسفی می‌نگرد. منظور نویسنده از علم سیاست، علم در معنای عصر جدیدی آن است که بر مبنای اصالت سوژه (فاعل شناسایی) می‌باشد، که در این عصر و دوران، همه‌ی حوزه‌ها و شوون را به خود اختصاص داده است و حتی فلسفه را هم بدل به علم کرده است و منظور از فلس...
انتقاد از ذات باوری اصلاح طلبان دینی در نمونهٔ سروش نوشتهٔ زیر می‌کوشد بنمایاند که مشکل اصلی روشنفکران دینی در این است که می‌خواهند هم بنیادگرا باشند و هم متجدد، و این نمی‌شود. کار از راه درگیری با نوشته‌ای از آقای دکتر عبدالکریم سروش پیش برده می‌شود که بیانگر پایهٔ اصلی اندیشهٔ ایشان و همفکرانش است. این اندیشهٔ پایه‌ای تفکیک میان ذاتی و عرضی در دین با هدف جدا کردن دین از تاریخ آن است. نوشتهٔ ذ...
گفتار اول نقدی بر نظریه پردازی‌های ایرانی بیشتر نظریه پردازی‌های ایرانی در بارهٔ (لائیسیته) و (سکولاریسم)، حاوی آشفتگی، اشتباه، اختلاط و التقاط هستند. ک.شش نوشتار حاضر این است که نقادی آرا و عقاید صاحب نظران ایرانی در بارهٔ دو پدیدهٔ نام برده را در راستای دقت و شفافیت هرچه بیشتر نظری، کاربرد مقوله ها در تمایز ها و اختلاف ها یشان و تحلیل مشخص بر مبنای شرایط اجتماعی سیاسی و تاریخی، انجام دهند...
نظریه روان شناسانه انقلاب، در تاریخ نظریه پردازی‌های مربوط به انقلاب، تنها در دهه 1950 و 1960 به گونه‌ای جدی مطرح شد. حال آن که حدود یک سده پیش از این، نویسنده نشریه نجف در سلسله مقاله‌های خود، با اشاره به ضعف تحلیل تاین- مورخ مشهور فرانسوی- از پیدایش انقلاب فرانسه، نظریه روان شناسی اجتماعی را برای بررسی انقلاب‌ها و دیگر حرکت‌های اجتماعی- سیاسی برگزیده و به تشریح ابعاد مختلف آن می‌پردازد. نوشتار...
دشمن شناسی و استکبارستیزی از مهم‌ترین عناصر تشکیل دهنده فرهنگ و تمدن در حیات اجتماعی انسانهاست، جاودانگی و استمرار این اندیشه بیش از هر چیز مرهون تلاش تلاش رادمردان است که با همت والای خویش حوامع بشری را به قسط، عدالت، آزادی، سعادت و جاودانگی فرا خوانده‌اند. قدرت‌های استعماری همواره در طول تاریخ در پی سلطه بر جوامع بشری بوده‌اند و ویژگی‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قلمرو پهناور سرزمین‌های اسلامی...
سوسیالیسم یگانه آیندهٔ انسانیت بدون شک لنین در تاریخ برای تمامی زحمتکشان، دارای نقش و جایگاه عظیمی است. به واسطهٔ اهداف و فعالیت‌های حزبی که همچون نتیجهٔ اوضاع سیستم امپریالیسم سرمایه‌داری و بر اساس مارکسیسمی منطبق با شرایط روسیه ظهور کرد، سیستم مزبور در تنگنا قرار گرفت و بدین ترتیب بخشی از این سیستم از آن جدا شد. به‌دلیل آن‌که روسیه اولین مکان و نیز اولین باری بود که مارکسیسم بدان شیوه در آنجا...
