مهم‌ترين عامل در طراحى فرش‌هاى مرغوب شهرى تهيهٔ نقشهٔ آن است. امروزه هنر طراحى فرش با توسعه صنعت قالى‌بافى دامنهٔ گسترده‌اى يافته و تبديل به هنر و حرفه‌اى مستقل در جنب صنعت فرش‌بافى گرديده و هنرمندان طراحى با ابتکارات خويش طرح‌هاى بسيار جالبى مى‌آفرينند و بعضاً بر اجراى صحيح آن نظارت مى‌کنند.
مجموعه وضع ظاهرى فرش، شامل نقش، رنگ‌آميزي، بافت، ابعاد و تناسب اين عوامل در متن و حاشيه، طرح فرش است.طرح فرش ايران آميزه‌اى است از هنر و صنعت و معتقدات و فرهنگ ايراني، که طى قرون و اعصار شکل گرفته و متجلى گشته و به اوج رسيده است.
در عهد صفويان، طراحان فرش ترکيب‌هاى بديع و هماهنگى از رنگ و نقش زيبا به‌وجود آوردند. فرش‌شناسان طرح‌هاى فرش ايران به‌گونه‌هاى مختلف گروه‌بندى کرده‌اند. طرح فرش بافته‌شده توسط هنرمندان اين سرزمين، طى تحقيقات انجام‌شده، ملهم از عوامل زير است: طبيعت اطراف طراح و بافنده و نمودهاى آن مثل گل، گياه، منظره، حيوانات و ... ؛ خطوط، سطوح، حجم‌ها و شکل‌ها؛ اعتقادات، ابتکارات، خواسته‌ها، اقتباس‌ها و تقليدها.
طراحان بزرگ فرش مشهد
عبدالحميد صنعت نگار (متولد ۱۲۸۷)، محمدحسين فخرالواعظين مهدوى (۱۳۱۰)، سيد محسن صانعى کاشانى (۱۳۰۰)، احمد بهبودى (۱۳۲۴)، محمدحسين شهيدى‌نژاد (۱۲۹۸)، محمد شالبافان، حاج اسماعيل ايراني، اصعر زورمند، محمد حسينى (سيد محمد) و ...
طراحان بزرگ فرش کاشان
رضا صانعى (۱۳۶۶-۱۲۶۵)، ميرزا نصرالله صانعى (۱۳۵۹-۱۲۷۵)، على صانعى (۱۳۲۷)، محمد افسرى (۱۳۰۴)، آقا سيد ميرزا افسري، نظام افسرى (۱۳۱۰)، محمد صنيعى (۱۲۹۴) و ...
طراحان بزرگ فرش اصفهان
عيسى بهادرى (۱۳۶۵-۱۲۸۴)، هوشنگ جزى‌زاده (۱۳۱۲)، جواد رستم شيرازي، محمود فرشچيان (۱۳۱۹)، احمد دادخواه (۱۳۲۶)، احمد کوشش (۱۳۲۴)، حاج ميرزا آقا امامى (۱۳۶۵-۱۲۶۰)، حسين مصورالملکى (حاج مصور) (۱۲۷۰)، احمد ارچنگ (۱۲۹۳)، جعفر رشتيان (۱۳۶۷-۱۳۰۴)، عباس کرباسيون (۱۳۰۱)، روح‌الله مينائيان (۱۳۱۹)، رحمت‌الله شادمان (۱۳۰۷)، اکبر مهدئى‌ئى (۱۳۲۸)، ابراهيم ميرزايي، مهدى وکيلي، مرتضى کيانزاد، اصغر رسولي، مهدى علمدارى و ...
